Xa. Qurbonoy, M. J. Bauetdinov

Hozirgi sharoitda 0‘zbekiston respublikasi davlat byudjeti daromadlarini asosiy salmog'ini soliqlar tashkil qiladi.
B

yudjet xarajatlari sohasida esa ijtimoiy sohaga byudjet xarajatlarining ustivorligiga egaligini kuzatishimiz mumkin.
Nazorat va muhokama iichan savollar

1. 
   Byudjet nima?
   

2 Byudjet tizimi nima?

3. 
   Byudjet tizimi asosiy bo‘g‘iniarini ko'rsatib uting.
   
4. 
   Byudjet tizimi asosiy prinsiplari nimatardan iborat?
   
5. 
   Byudjet xarajatlar tarkibi qanday xaiajatlardan iborat?
   
6. 
   Byudjet daromadlari tarkibi qanday daromadlardan iborat?
   
7. 
   Respublika byudjeti nima?
   
8. 
   Respublika byudjeti xarajatlari va daromadlari manbasi nimaiardan iborat?
   
9. 
   Mahalliy byudjet nima?
   
10. 
    Mahalliy byudjetlar xarajatlari va daromadlari manbasi nimaiardan iborat?
    

Asosiy adabiyotlar ro’yxati

1. 
   Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасшшнг “Давлат бошқаруви ҳудудий органлари тузилмаскни такомиллаштирнш тўғриснда’ 2004 йил 5 январдагм №2 сопли Қарори 1 бандн.
   
2. 
   Каримов И .А.«Янги ҳаёгаи эскича қараш ва ёндашувлар билаи қуриб булмайди», - Т.: СБХ газетаси 8,9 сон 2005 йил 21 феврал.
   
3. 
   Каримов И.А., “Эришган марраларимизни мустаҳкамлаб, нслоҳотлар йўлидаи изчил бориш — асосий вазифамиз’ “Халк; сўзн’ газетаси, 2004 йил 10 феврал № 28 (3302) сон, 3-бет
   
4. 
   Каримов И.А., Ислоҳотлар — стратегияси — иқтисоднй имкоииятларни яхшилашдир. *Халқ сўзи», 2003 йил 17 феврал 2-бет.
   
5. 
   Қўчқаров Ж. ва бошкалар. Давлат молнясн гизими. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўпламн. 1,2,3-жилдлар. - Т.: «Ўзбекистои» 2002.
   
6. 
   Ўзбекистон нқтисодиётни лнбсраллаштириш ннлларнда. 1,2,3,4,5- қисмлар. Академик С. С. Ғуломов таҳрирн остнда. - Т.: ТДИУ. 2005 й.
   
7. 
   Ковалева В. Финансы: Учебник. - М.: Проспект, 2004.
   
8. 
   Дробозина Л.А. Финансы: Учебник. - М.: ЮНИТИ, 2003.
   
9. 
   Гадоев Э. Учет и налогообложение основных средств и нематериаль­ных активов: (Сер. Библиотека газеты «Налоговые и таможенные вести*, вып. 4). Т.: Мир экономики и права, 2003.
   

Web saytlar
1- www.mf.uz — O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi sayti;

2. 
   www.gov.uz - O’zbekiston Respublikasi hukumat sayti;
   
3. 
   www.solia.uz - O’zbekiston Respublikasi Davlat Sohq Qo’mitasi sayti;
   
4. 
   www.fmansv.ru - «Финансы» jumalining sayti;
   
5. 
   http://www.stat.uz — Davlat statistika Qo’mitasining sayti.
   

хвов
DAVLAT KREDITI

1. 
   Davlat kreditining iqtisodiy mazmuni va ahamiyati
   

Haqiqatda ham davlat krediti munosabatlarida ham bo‘sh turgan pul kapitallariga ega bo'lgan subyektlar sifatida aholi, korxona va tashkilotlar hisoblansa unga nisbatan davlat ehtiyojlarining mavjudligi davlat krediti munosabatlarining asosini tashkil qilishi ma’lumdir. Bu erda shuni ta’kidlash joizki bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiyotning turli sohalaridan faoliyat yurituvchi iqtisodiy subyektlar bilan biigalikda davlat ham o'ziga xos iqtisodiy subyekt sifatida iqtisodiy munosabatlarda ishtiroq etadi. Iqtisodchi, A.Ulmasov(davlatning qimmatbaho qog'ozlar chiqarishi va uni joylashtirish vositasidagi operatsiyalari, iqtisodiyotdagi kredit ko'lamiga tasir ko‘rsatish bilan bog'liq bulgan siyosatini uziga xos davlat tadbirkorligi sifatida baholaydi.
-Albatta bu urinda biz davlatning bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiyotdagi pul muomalasi va yalpi kredit koiamini tartibga solishning ma’muriy mexanizmlaridan voz kechishi va egri iqtisodiy usullaridan foydalanish jarayonini ko‘rishimiz mumkin.
Kredit munosabatlari xilma xil shakllarga ega bo‘lib, ular xo‘jalik hayotining barcha sohalariga keng kirib bormoqda. Kredit munosabatlarida ishtirok etuvchi subyektlar sifatida quyidagi 4 subyektlarni ajratishimiz mumkin: davlat, korxona va tashkilotlar, aholi va xalqaro moliyaviy institutlar.
Kredit munosabatlarida davlat faol ishtirok etuvchi subyekt hisoblanib, bunday kredit munosabatlarini davlat krediti munosabatlari sifatida ko'rib o'tiladQBozor iqtisodiyoti sharoitida davrida jamiyatining uzluksiz ravishdagi har xil rjtimoiy iqtisodiy ehtiyojlarini moliyaviy ta’minlashi bilan bog'liq bo'Igan xarajatlarini qoplash maqsadida davlat xo'jalik tuzilmalari, aholi va xorijiy subyektlarning bo‘sh turgan moliyaviy resurslarini jalb qilishi mumkin. Jamiyatning bunday bo‘sh turgan pul mablag‘larini jalb qilishning asosiy usullaridan biri sifatida hozirgi sharoitda davlat krediti munosabatlari o‘ziga xos muhim ahamiyatga egadir. Mamlakat ichkarisida davlat krediti munosabatlarini amalga oshirishda odatda davlat qarzdor subyekt sifatida qatnashadi kreditorlar esa aholi, korxona va tashkilotlar ishtirok etadi. Xalqaro iqtisodiy munosabatlar doirasida esa davlat ham kreditor hamda qarzdor sifatida ishtirok etadi. ^
Iqtisodiy kategoriya sifatida davlat krediti moliya va kredit kabi ikki turdagi pul munosabatlarining o'rtasida bo'lib, bir vaqtning o‘zida kredit munosabatlariga xos sifat belgilariga ega va moliyaviy munosabatlarga xos sifat belgilariga ega. Moliya tizimining bo‘g‘ini sifatida davlat krediti davlatning markazlashtirilgan pul fondlarini ya’ni davlat byudjeti va byudjetdan tashqari fondlami shakllantirish va ulardan foydalanishga xizmat qiladi.
Davlat krediti kredit munosabatlarining bir turi sifatida qator xususiyatlarga egaki, bu xususiyatlar vositasida klassik ftioliyaviy kategoriyalar, masalan, soliqdan farqlanadi. Soliqdan farqli ravishda ixnyoriy harakter kasb etadi. Bu xususiyati bilan imperativ pul munosabatlari qatoriga kirmasligini ko'rsatib beradi. Ammo.D?