X. X. Komilova, U. A. Vohidova

Kolleksiyaning  tarkibi.  Kolleksiyaning  yaxlitligini  ta’minlash 
uchun quyidagi qoidalami e ’tiborga olish kerak:  uslubiy yechimning 
yaxlitligi;  kolleksiya ssenariysini tuzish, ya’ni kolleksiyani  kompo- 
zitsion tuzilishi;
Kolleksiya yaxlitligining zaruriy  sharti - kolleksiyaning kulmi- 
natsiyasi,  ya’ni  kompozitsion  markazning  mavjudligi.  Umumiy 
qoyida  bo‘yicha  uch  kompozitsion  markaz  boMishi  kerak:  bosh 
(namoyishni  ochadigan birinchi  model  yoki modellar bloki), kulmi- 
natsiya (namoyishning o‘rtasi) va yakuniy (namoyishning yakunlay- 
digan model yoki modellar bloki); qatomi tonal rivolanishini tuzish; 
tonli  va  koloristik  kompozitsion  markazlami  bir-biriga  to‘g‘ri 
keladigan  holda  rangli  rivojlanishini  tuzish;  qatomi  tarkibiy 
tuzilishini  aniqlash  (stabil  va  mobil  elementlami  tahlil  etish; 
buyumlarni ishlab chiqarishga texnologik prinsiplarining o ‘xshashi.
Ko‘pincha  kolleksiya  moMjal,  siluet  va  rang  birligi  bilan 
birlashgan  modellar  blokidan  iboratdir.  Ana’nada  yuqori  moda 
kolleksiyasi  quyidagi  “chiqish”  -  bloklaridan  iborat:  ustki  kiyim 
(palto,  plashch,  kostyumlar  mavsumga  binoan),  kostyumlar,  kun- 
duzgi  ko‘ylaklar,  kalta  kechki  ko‘ylaklar,  uzun  kechki  ko‘ylaklar, 
to‘y liboslari. Ammo K.Diorning dasturidagidek zamonaviy modada 
shunday  aniq  assortiment  guruhlari  mavjud  emas.  Ba’zi  dizaynerlar 
umuman  kolleksiyaning  ana’naviy  blok takrkibidan voz  kechishadi,
163

---

ijodiy  konsepsiyasidan  tashqari  o ‘zaro  bog‘liq  bo'lmagan  alohida 
modellarni  namoyish  etib  (bu  ayniqsa  kostyum  dizaynida 
dekonstruktivizm  tarafdorlariga  taalluqli).  Ammo,  dizaynerlaming 
ko‘plari  kolleksiyaning  ana’naviy  tarkibiga  rioya  qilishadi:  ustki 
kiyim;  kundalik  kiyim;  dam  olish,  sport,  turizm  va  b.  bashang, 
bayramga oid,  kechki  kiyim;  maxsus tantanali  kiyim, to4 у  liboslari; 
tantanali voqealar uchun kiyim.