X. Vaxobov, A. A. Abdulqosimov, N. R. Alimkulov

Yassi tog’liklar va tog’liklar. 
Yevrosiyoning katta balandlik qismini yassi 
tog’liklar va tog’liklar tashkil etadi. Ular materik hududida juda notekis tarqalgan. 
Eng yirik makrostrukturali yassi tog’liklar va tog’liklar materikning Osiyo qismida 
joylashgan. Bular O’rta Sibir, Gobi, Ordos yassi tog’liklari va Tibet, Kichik Osiyo, 
Armaniston, Eron,
 
Beyshan
 
tog’liklaridir. Yevropaning turli regionlarida joylashgan 
yassi tog’liklar va tog’liklar maydon jihatidan bir muncha kichik va kam tarqalgan. 
Bular Skandinaviya yarim orolidagi Norland, Pireney yarim orolidagi Meseta, 
Buyuk Britaniya orolidaga Shotlandiya yassi tog’liklari hamda Bolqon yarim 
orolidagi Dinar tog’ligidir. Barcha yassi tog’liklar va tog’liklar materikning tekislik 
va pastekisliklariga o’xshab geologik eralarning turli davrlarida paydo bo’lgan. 
O’rta Sibir yassi tog’ligi. 
O’rta Sibir yassi tog’ligi shimoliy Osiyoning 
markaziy qismida, Yenisey va Lena daryolari oralig’ida joylashgan. Uning hozirgi 
rel’ef shakllarining tarkib topishida yer yuziga chiqib yotgan kristall jinsli qalqon va 
anteklizalar, zinapoyalarni vujudga keltirgan
 
effuziv jinslar, eroziya jarayoniga 
to’sqinlik qiluvchi ko’p yillik muzloq yerlarning mavjudligi, kontinental rejimning 
uzoq vaqt davom etishi asosiy rol o’ynagan. Yassi tog’lik paleozoy va mezozoyda 
eroziya - nurash jarayonlari ta’sirida bo’lgan. Uzoq yillar davom etgan turli xil tabiiy 
geografik jarayonlar ta’sirida supasimon tog’lar, qadimgi peneplenlar, keng 
vodiylar, balandlik va tog’lik joylarda chuqur erozion vodiylar hosil bo’lgan. O’rta 
Sibir yassi tog’ligining eng baland Putorana tog’ massivi uning shimoli-g’arbiy 
qismida joylashgan. Massivning eng baland nuqtasi Kamen cho’qqisi bo’lib, dengiz 
sathidan 1071 m ko’tarilgan. Sharqda yassi tog’likning eng past joyi Lena-Vilyuy 
pastekisligi bo’lib, uning yuzasi dengiz sathidan 75 m dan 200 m gacha ko’tarilgan. 
Yassi tog’likning poydevorini Sibir platformasi tashkil etadi.