X. S. Xadjayev, sh sh. Fayziyev m. E. Jabbarov. Makroiqtisodiyot

M

 

 

 

 

 

 

akroiqtisodiy nobarqarorlikni yuzaga kelishiga ishsizlik bilan bir qatorda 

inflyatsiya  ham  ta’sir  ko‘rsatadi.  Inflyatsiya  narxlarning  o‘sishi  va  u 

bilan bog’liq pul birligi harid quvvatini tushib ketishidir. 

Inflyatsiyani  yuzaga  keltiruvchi  ichki  omillar  iqtisoddagi  mutanosiblikning 

buzilishi, ishlab  chiqarishda  yakka  hukumronlikka  yo‘l  qo‘yish,  investitsiyalashda 

nomutanosiblik,  narxlarni  shakllantirishda  davlatning  yakka  hukmronligi,  kredit 

siyosatining  noto‘g’ri  olib  borilishi,  davlat  moliyasi  sohasidagi  inqirozlar,  davlat 

byudjetining taqchilligi, davlat qarzlarining  o‘sishi, pul emissiyasi, pul muomalasi 

qonunining buzilishi va boshqalarni qamrab olsa,  tashqi omillarga jahon iqtisodida 

bo‘lgan  inqirozlar,  davlat  valyuta  siyosati,  davlatning  boshqa  davlatlar  bilan 

bo‘ladigan noqonuniy operatsiyalar va boshqa shu kabilarni o‘z ichiga oladi. 

Odatda  iqtisodiyotda  talabning  keskin  oshib  ketishi  va  uni  ishlab 

chiqarishning  real  hajmi  bilan  qondirilishi  mumkin  emasligi  paytida  talab 

inflyatsiyasi  holati  ro‘y  beradi.  Bunga  sabab  harbiy  xarajatlarning  o‘sishi  va 

iqtisodning  harbiylashuvi,  davlat  qarzlarining  o‘sishi  va  byudjet  taqchilligining 

mavjudligi, milliy iqtisodiyotga keragidan ortiqcha kredit berish bo‘lishi mumkin. 

Iqtisodiyotda  tovar  va  xizmatlar  taklifi  kamayib  borsa  va  uning  oqibatida 

narxlar  ko‘tarilsa  taklif  inflyatsiyasi  paydo  bo‘ladi.  Buning  sababi  mehnat 

unimdorligining  pasayishi  natijasida  ishlab  chiqarishning  qisqarishi,  har  xil  yangi 

xizmat turlari paydo bo‘lisi mumkin

 

Fillips  egri  chizig’i  ishsizlik  va  inflyatsiya  darajalari  o‘rtasidagi  teskari 

bog’lig’likni xarakterlaydi va u asosan qisqa muddatli davr uchun xosdir. 

Aksilinflyatsiya  yoki  inflyatsiyaga  qarshi  siyosat  -    bu  narxlar  umumiy