X modul. Nutq odobi va etiket. Mavzu: Nutq odobi va kasb etikasi

Mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar
Topshiriq: Mirmuhsinning «Ziyod va Adiba» dostonidan keltirilgan quyidagi parchani o‘qib o‘zbek tilining qaysi shevalari tilga olinganini aytish topshiriladi.

Biri yotar yonboshlab
Tirsak yerda, bosh kaftda,
Tinmay pichirlaydi lab
Manglayda porlaydi quyosh
«Galdim» derdi so‘zida
Iliqlik bor yuzida
Amudaryo - azimdan
Suv ichib ulg‘aygandi
Qizilqum harorati
Barq urar edi tanda.
Ikkinchisi o‘tirar
Ro‘molcha uzra yengil
Konspektni, kitobni
Shunchaki o‘qir faqat
Xayoli tarqoq edi
Chaqnab turardi ko‘zi
Tuxum kabi oq edi.
Yumaloq rangpar edi,
«Ovuz» ni qo‘shar edi
So‘zlaganda so‘ziga

Topshiriq: Mirza Karimning “Mohlaroyim”romanidan olingan parchani
o‘qing. Og‘zaki so‘zlashuv uslubiga xos o‘rinlarni topib yozing.
Darvoza zulfini tushib, eshik qiya ochildi, oppoq ro‘molga o‘ralgan kampirning mushtdekkina boshi ko‘rindi.
- Voy-oy, o‘lay, kimsan yo‘lovchimisan yoki… Kir, kir, bo‘yginangdan tasadduq…
Adolat yurishga holi qo‘lmay, o‘zini kampir bag‘riga otdi.
- Hay, hay yiqitvoray deding-ku… Oyog‘ingda oyoq qolmabdi-ya? Kel, qo‘lingni ber, jonim. Ko‘taray desam jonim yarimta…
- Onajon…
- Voy-oy, ona degan tillaringdan o‘rgilay. Nima bo‘ldi, jonim?
Kampir darvozani yopayotib, ko‘cha tarafga nazar tashladi. Shu mahal uch otliq otlarini niqtagancha Quva tomon choptirib o‘tishdi. Kampirning yuragi shuv etdi. Darrov ko‘ngliga kelgan o‘yni quvib chiqarmoqchiday, ko‘ylagi yoqasini ko‘tarib,”puf-puf”ladi. Adolatni suyab, uyiga olib kirdi. Uni yonboshlatib, sekin o‘rnidan turdi.
- Bolam kechagi ko‘mochim bor. Oqshomda shavati qilgandim, tatigin, xo‘pmi, o‘zinga kelasan…