X. H. Ibragimov

---

1 
MIRZO ULUG„BEK NOMIDAGI O„ZBEKISTON MILLIY 
UNIVERSITETINING JIZZAX FILIALI 
 
“O„ZBEK TILI VA ADABIYOTI” KAFEDRASI 
 
 
 
 
X.H. Ibragimov
 
Barcha bakalavriat ta‘lim yo‗nalishi talabalari uchun ―O‗zbek tilining sohada 
qo‗llanishi‖ fanidan 
USLUBIY KO‗RSATMA 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jizzax - 2021 
 
 

---

2 
O‗ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‗RTA MAXSUS TA‘LIM 
VAZIRLIGI 
MIRZO ULUG‗BEK NOMIDAGI O‗ZBEKISTON MILLIY 
UNIVERSITETINING JIZZAX FILIALI 
―O‗ZBEK TILI VA ADABIYOTI‖ KAFEDRASI 
Barcha bakalavriat ta‘lim yo‗nalishi talabalari uchun ―O‗zbek tilining sohada 
qo‗llanishi‖ fanidan 
USLUBIY KO‗RSATMA 
Tuzuvchi: X.H. Ibragimov O‗zMU Jizzax filiali
O‗zbek tili va adabiyoti kafedrasi katta o‗qituvchisi. 
Jizzax - 2021 
 
 
Taqrizchi: J.Jo‗rayev JDPI O‗zbek tilini
o‗qitish metodikasi kafedrasi dotsenti. 
―Tasdiqlayman‖ 
Psixologiya fakulteti dekani 
_______________ N.N.Alimov 

---

3 
1-MAVZU. “O„zbek tilining sohada qo„llanishi” fanini o„qitishning 
maqsad va vazifalari. 
Reja: 
1.Til va tafakkur tushunchasi. Til va ma`naviyat 
2. Davlat tili tushunchasi 
3. O`zbek tili va davlat qonunlari 
Tayanch tushunchalar: 
til, tafakkur, til va ong, til va ma`naviyat, davlat tili, 
o`zbek tili. 
Til va tafakkur. Tafakkur arabcha so`z bo`lib, fikr yuritish, o`ylash, fikrlash 
kabi ma`nolarni ifodalaydi. Tafakkur orqali obyektiv borliqni taniy boshlaymiz. Bu 
borada mutafakkir Alisher Navoiy shunday yozadi: 
Ki har ishni qildi odamizod, 
Tafakkur birla qildi oni bunyod. 
Ko`rinadiki, inson tafakkuri, zakovati va ongi eng oliy ne`mat hisoblanadi. 
Tafakkur fikrning ko`pligi hisoblanar ekan, til mana shu fikrlarning voqe 
bo`lishidir, ya`ni fikr (tafakkur)ning ro`yobga chiqishida til asosiy vosita bo`lib 
xizmat qiladi. Til va tafakkur uzviy bog`liq. Tilsiz tafakkur va tafakkursiz til 
mavjud bo`lolmaydi (obrazli qilib aytadigan bo`lsak, tansiz jon, jonsiz tan 
bo`lolmaganidek). XX asrning buyuk yozuvchilaridan biri Oybek ―Navoiy‖ asarida 
―Bir soatlik tafakkur bir yillik toatdan afzal‖ deydi. Buning ma`nosi shuki, kishi 
qanchalik ko`p o`ylasa, fikr yuritsa, uning qiladigan amali ham, aytadigan so`zi 
ham shunchalik go`zal bo`ladi, boshqalarga ibrat bo`ladi. Tafakkur, jamiyat, 
mehnat faoliyati davomida o`sib, rivojlanib boradi. Demakki, til va uning 
ko`rinishi bo`lgan nutq ham tafakkur bilan bog‟liq holda takomillashib boradi.