X. E. Rustamova, M. D. Maxsumov, U. A. Tuymachev fuqaro muhofazasi va fuqaro muhofazasi tibbiyot xizmati

Birinchi shifokor yordami -  birinchi tibbiy ko‘chirish bosqichida 
shifokorlar  tomonidan  bajariladigan  davolash-profilaktik  tadbirlar 
to‘plamini o‘zida mujassamlashtirib, yaqin orada zararlangan, hayotiga 
xavf soluvchi zararlanish ta’sirini tiklash, og‘irlashuvining oldini olish 
va zararlanganni keyingi bosqichga ko‘chirishga tayyorlashdan iborat.
154

---

M alakali  va  mutaxassisli  tibbiy  yordam  -   kasalxonalar 
bazasining  davolash  muassasalarida  ko‘rsatiladi.  Malakali  tibbiy 
yordam xirurgiya va terapiya bo‘yicha umumiy  bilimga ega boigan 
shifokorlar tomonidan ko‘rsatiladi.  Bundan maqsad zararlanganning 
hayotini saqlash, rivojlanayotgan ogirlanishni tiklash, muvafFaqiyatli 
davolash va sog‘ayish uchun sharoit yaratishdan iborat.
Mutaxassisli tibbiy yordam zaruriy saviyaga, bilimga, ta’minotga 
va  ishlash sharoitiga ega boigan mutaxassis  shifokorlar tomonidan 
kasalxonalar  bazasida  ko‘rsatiladi.  Bu  eng  oliy  tibbiy  yordam 
boiib,  bemorlar oxirgi natijasigacha davolanadilar.  Shu yordamlami 
ko‘rsatish uchun MTYoB, MTYoO dagi mutaxassislar jalb etiladi.
Tibbiy  yordam  ko'rsatish  vaqtiga  qarab  boiinganligi  va 
bosqichliligi  sababli,  uni  ko‘rsatish  sharoitiga  qarab  davolash- 
ko'chirish  bosqichlaridagi  davolash  tadbirlariga  quyidagi  talablar 
qo‘yiladi:  o‘z vaqtida, ketma-ket va o‘tishlik.
0 ‘z  vaqtida  yordam  ko‘rsatishga  quyidagi  tadbirlar  orqali 
erishiiadi:
-  tibbiy yordamni zararlanganlarga maksimal yaqinlashtirish;
-   zararlanganlami  aniq  qidirish,  ularga  birinchi tibbiy  yordamni 
o‘z o‘rnida koisatish;
-  o‘choqdan zararlanganlami tez olib chiqish;
-  zudlik  bilan BTYOga ko‘chirishda barcha turdagi transportdan 
foydalanish,  o‘z  vaqtida  birinchi  shifokor  yordamini  ko‘rsatib, 
zararlanganlami shahardan chetga ко‘chirish.
Zararlanganlami davolashda o‘tishIikka erishiiadi:
-   inson  organizmida zararlanish  natijasida  kechadigan  patologik 
jarayonning  etiologiyasini  (kasallik  kelib  chiqish  sabablari), 
patogenezini  (organizimda  kasallik kelib chiqishi va rivojlanishini), 
bir xil tushunish;
-  zararlanganlarga yordam berish,  davolash  tamoyillariga  bir xil 
qarash;
-  zararlanganni kuzatib borishda yagona hujjat boiishi.
155

---