X. E. Rustamova, M. D. Maxsumov, U. A. Tuymachev fuqaro muhofazasi va fuqaro muhofazasi tibbiyot xizmati

I. Asosiy klinik zararlanish alomatiga qarab (klinik, toksikologik 
tasnif) zaharlovchi moddalar 6 guruhga boiinadi:
1.  Nervlarni  (asabni)  falajlash  ta’siriga  ega  bo‘ lgan  zaharlovchi 
moddalar -  zarin, zoman, V-gazlar.
2.  Terida  yara  paydo  qilish  ta’siriga  ega  bo'lgan  zaharlovchi 
moddalar -  iprit, lyuizit, azotli iprit.
3. Umumiy zaharlanish ta’siriga ega bo‘ lgan zaharlovchi moddalar
-  sinil kislota, xlorsian.
4.  Bo‘g‘uvchi ta’siriga ega bo‘ lgan zaharlovchi moddalar- fosgen, 
difosgen.
5.  Ta’sirlash xususiyatiga ega bo‘lgan zaharlovchi moddalar.
a) 
yuqori 
nafas 
yoilari 
va 
burun 
shilliq 
pardasiga 
ta’sir  etuvchi  zaharlovchi  moddalar  (stemitlar)-adamsit,  difenil- 
sianarsin, difenilxlorarsin;
b)  ko£z  shilliq  pardasiga  ta’sir  etuvchi  zaharlovchi  moddalar 
(lakrimatorlar)  -   ko'zdan  yosh  oqizuvchi  xloratsetofenon, 
brombenzilsianid, ci-es/ss) va Si-ar(cr).
6.  Psixokimyoviy ta’sirga ega bo‘!gan zaharlovchi moddalar -  Bi- 
Zet (BZ), (DLK).
65

---