X asranboeva

- no-

savoliga ahamiyat bermasalar, undagi qmquvchanlik, sinchkovlik susaya bosMaydi. Lekin bog’cha yoshdagi bolalaming hamma savolariga javob berish qiyin, chunki ulai- o’zlari hali mutlaqo tushunmaydigan narsalar va hodisalar haqida ham savol beraveradilar. Tarbiyachi bolalaming son- sanoqsiz savollariga ulaming yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda javob berishi va tushimtirislii lozim.

Odatda, har qanday tafakkur jiirayoni biron iiarsaga tushina olmaslik, biron narsadan taajjublanish, hayron qolish natijasida hosil bo’ladi. Juda ko’p ota-cnalar va ayrim tarbiyachilar boJalar ortiqcharoq savol bersalar, ulami “ko’p maxmadona. bo’lma”, “sen bunday gaplami qayerdan o’rganding”, deb jerkib tasMaydilar. Bola bir necha marta ana shunday pand egandan so’ng, kattalarga savol benriaydigan, ayrim murakkab narsalami o’z bilganicha yoki afsonalar katia giuaih bolasi “yomg’ir qayerdan yog’adi?” degan savol beradi. Bu bolaga yomg’iming jaizaga kelishi juda sodda va toshinarli qilib gapirib berildi (hatto sovuq oynaga i ssiq par qilib ta' sir qilganda, suv zarrachalarining yuzaga kelishi misol qilib ko’rsatiladi) Bola bir oz qarab turib, yo’q tmaqa emas deb javob beradi. Bo’lmasa, qani sen tushuntirib ber, deb so’ridi. Shimda bola quj/idagicha tushmitirib berdi: “Yomg’ir osfflonda yashaydi, iming uyi bulutlardan ham balandda. Bulutlai ochilib ketgan paytda yomg’ir yig’ilib ketadi...” deb tushuntirdi. Bolaning ana shllлday afsonaviy tushunchasidan voz kechib, to’g’ri, ilmiy tushunchani yuzaga keltirguncha ancha vaqt ketadi. Ana shixning uchun bog’cha yoshidagi, hali tunnush tajribasi oz bo’lgan bolalarga tabiat hodisalarini bunday yolg’on afsonaviy tarzda tushuntirish yaramaydi.