Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

R
, E
G
ва E
B)
рақамли сигналларга (R
d
, G
d
ва B
d) 
киришда бирданига айлантирилади. Бу 
ҳолатда гамма корректорда сигналларни бузилишини камайтириш учун ҳар 
бир АРЎ 10 ѐки 12 разрядли бўлиши шарт. Шундан сўнг R
b
, G
d
 ва B
d 
рақамли 
сигналлар рақамли гамма – корректор (РГК) га тушади ва бу ерда ночиқли 
ўзгартиришлар бажарилади. 
Гамма – корректордан сўнг R’
d
, G’
d
ва B’
d 
сигналларнинг иккилик 
разрядлар сони 8тагача камаяди. Сўнгра эса R’
d
, G’
d
ва B’
d 
сигналлари 
рақамли кодловчи матрицага (РКМ) тушади ва у ерда рақамли ѐруғлик 
сигнали Y рақамли рангфарқ сигнали С
R 
ва C
B 
ларга айланади. 
Синхросигналларни ва такт импульсларини шакллантириш ҳамда 
мультиплексорнинг ишлаши қурилманинг биринчи варианти каби амалга 
3
Digital Video and Audio Broadcasting Technology A Practical Engineering Guide Third Edition, by 
Walter Fischer, printed at Springer Heidelberg Dordrecht Germeny 2014. page 81.

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
26 
оширилади. 
Рақамли қурилмалар ѐрдамида гамма – коррекциянинг амалга 
оширилиши талаб қилинадиган функцияни катта аниқликда бажарилишини 
таьминлайди, лекин бунда мураккаблашган, қиммат ва кўпроқ иккилик 
разрядли АРЎ талаб этилади. 
Телевизион АРЎ ва РАЎ нинг тузилишлари 
Тасвир ва овозни рақамли узатилишига ўтиш жараѐни тегишли 
элементлар базасини яратишни талаб этди. Нисбатан арзон, электр 
энергиясини кам истеъмол қиладиган дискретлаш частотаси бўйича 
талабларни бажарадиган, квантлаш разрядлар сони етарли ва ўзгартириш 
(алмаштириш) хатоликлари кам бўлган АРЎ ва РАЎ яратила бошланди. 
Аввалги бобларда келтирилганидек, видео сигналлар учун АРЎ-РАЎ ларнинг 
разрядлар сони 8 ѐки 10 баъзида ҳатто 12, дискретлаш частотаси 13,5МГц 
ҳамда (oversampling), яъни дискретлаш чатотасини қийматини ошириш 
талабига асосан 30МГц ва ҳатто 60МГц қилиб белгиланадилар. АРЎ-РАЎ 
ларда овоз сигналларини квантлаш учун 16 сатҳ, яхшиси 18...20 сатҳ 
олиниши ва дискретлаш частотаси 50 кГцдан кам бўлмаслиги (oversampling) 
ҳисобга олиб 150...200 кГц қилиб танланиши мақсадга мувофиқ. 
Ҳозирги замон АРЎ ва РАЎ лари асосан катта интеграл микросхемалар 
кўринишида бўлиб, ТТЛ ва КМОН технологиялари асосида, кам ташқи 
элементлар уланган ҳолда тайѐрланадилар. Қуйида кенг тарқалган АРЎ ва 
РАЎларнинг баъзи бирларини кўриб чиқамиз: