Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Андижон Давлат Университети

Madaniy sohadagi
begonalashuv ham anchagina chuqur salbiy oqibatlarga olib 
keladigan ma`naviy tanazzulni keltirib chiqardi. Jamiyatda sog’lom muhitni yaratishda 
ma`naviyat va madaniyatning o’rni o’zgacha. Chunki ular individlarning barkamol 
bo’lib shakllanishlariga katta ta`sir ko’rsatadilar. Agar jamiyat a`zolari o’z 
ma`naviyatlari, boy madaniy meroslaridan uzoqlashib ketib, undan begonalashsalar, 
ular endi o’zlarining kelib chiqishlaridan tortib, to o’z millatlarining milliy urf-odatlari, 
an`analarini ham inkor qila boshlaydilar. Agarda yaqin o’tmishimizga, uning tarixiga 
murojaat etsak, ushbu satrlarimizning yaqqol isbotini ko’ramiz. Masalan, boy madaniy 
merosimizdan begonalashuvimiz bizlarni atoqli adib Chingiz Aytmatovning ta`biricha, 
manqurtlarga aylantiray dedi. Shuning natijasida biz o’z xalqimiz tarixi, milliy- ozodlik 
harakatlari va ularning sarkardalari, dinimiz va o’zligimizdan uzoqlashib qoldik. 
Davlatimiz mustaqillikka erishib, madaniy begonalashuvni bartaraf etishni boshladik. 
Sotsiologiyadagi muhim begonalashuv hisoblangan 
sotsial begonalashish
insonlarni 
muloqotdan, bir-birlaridan uzoqlashishlari natijasida yuzaga keladi. Inson o’z 
mohiyatiga ko’ra ijtimoiy xususiyatga egadir. O’zaro faoliyat tufayli paydo bo’lgan 
ehtiyojlar asosida doim insonlar bir-birlari bilan munosabatlarda muloqotlarda 
bo’ladilar. Muloqotning ijtimoiy ma`nosi shundaki, u madaniyat shakllari va ijtimoiy 
tajribalarni uzatish vositasi bo’lib xizmat qiladi. Lekin iqtisodiy tanazzul ko’pgina 
insonlarni qiyin iqtisodiy ahvolga solib qo’yadi. Natijada jamiyat a`zolarining 
aksariyatida bozor iqtisodi munosabalariga ko’nikish qiyin kechadi. Oqibatda 
inflyatsiya jarayonlari tufayli ehtiyojlar tizimining cheklanishi va normallashtirish 
holatlari insonlarda agressivlik kayfiyati, johillashish, fuqarolarda an`ana va urf-
odatlar, ma`naviy qadryatlarni yo’qotishga olib keladi. Shu kabi salbiy omillar 
insonlarning bir-birlaridan begonalashuvlarini kuchaytiradi va hamma o’z holicha 
degan norasmiy qonun paydo bo’ladi.