Юлдузли тунлар (роман). Пиримкул Кодиров



Download 3,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet102/120
Sana26.02.2022
Hajmi3,8 Mb.
#472288
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   120
Bog'liq
yulduzli tunlar

У
р и з х о н н и н г
 
Кунхон, Ойхон, 
T
o f x o h
 
деган уриллари 
булган экан. Шулардан булган фарзандлардан бири Юлдузхон деб аталган экан. Каранг, 
хаммаси туркий номлар! Ана шу Юлдузхоннинг невараси — афсонавий аёл Аланкува курлос 
уруридан экан. Курлос барлосга кон-кариндош. Номи хам уй-каш. Мен буни Мирзо Улурбекнинг 
«Турт улус тарихи» китобида укидим. Илохий рухдан хомиладор булиб урил туккан Аланкува 
туркий кавмларнинг афсонавий онаси саналаркан.
— Ха, рост, — деб бу гапни Эсон Давлат бегим маъкуллади, — оталари мурул кавмидан булган 
Чингизхон хам Апанкувани узининг момокалони деб билган. Шундай булгач, чингизийларни 
темурийларга ашаддий душман деб таърифлаш адолатдан эмас-да, жаноб Косимбек!
— Аммо бу икки сулола тарихда бир-бири билан озмунча ёгийлашганми, хазрат бегим? 
Хокимият учун курашда ора-инини, кариндош-урур бир-бирини аямаганлиги хеч кимга сир 
эмас-ку!
— Бобур мирзо уз аждодларининг ёрийлашган давр-ларидан эмас, инок булган даврларидан 
ибрат олмоклари керак! — деди Эсон Давлат бегим. — Хазрати Амир Темурнинг бобокалонлари 
Кочувли баходир билан хазрати Чингизхоннинг бобокалонлари Кобулхон инок булиш хакида 
ахду паймон килишиб, пулот китобга буни уйиб ёздирган эканлар.
— Хуп, бу ахдномани кимлар мудом бузиб келмокда, хазрат момо? Сохибкирон бобокалонимиз 
Амир Темур Жужихон авлодидан булган Тухтамишхонга канча яхшиликлар килганини


Юлдузли тунлар (роман). Пиримкул Кодиров
билурмисиз?
— Билурмиз, аммо...
— Энди шошманг! Тухтамишхон нечун бу яхшиликларга ёмонлик билан жавоб берди? Нечун 
Амир Темур давлатига карши тажовузлар килди? Чунки Тухтамишхон Олтин Урдага хон 
булгандан кейин атрофидаги хушомадгуйлари уни ховликтирди. «Сиз Чингизхон наспидансиз, 
сизнинг мартабангиз Темурбекникидан баланд, давлатни факат сиз бошкаришингиз керак, 
Темурбек лашкарбоши булиб, сизга хизмат килиши керак!» деган акидага уни ишонтиришди!..
— Ахийри бу акида Тухтамишхоннинг бошига етди, буни биз яхши билурмиз, — деди Эсон 
Давлат бегим.
— Аммо сиз акиданинг хали хам тирик эканини билмасангиз керак, хазрат бегим! — деб 
Косимбек Бобурга ён боса бошлади: — Бизга келган махфий ахборотлар бор. Тилба Султон 
хазрати Махмудхонга хушомадлар килиб, Ахмад Танбалнинг совгаларини бериб, худди шу 
акида асосида бизга карши кушин юборишга хонни кундирибдур!
— Айгокчиларнинг ахборотига мунча инонманг, жаноб эшик ога, — деб эътироз килди Али 
Дустбек. — Хазрати Махмудхон Тилба Султоннинг акли билан иш киладиган заиф тождор 
эмаслар. Ул зот бугунги Чигатой улусининг энг кудратли султонидурлар!
— Бугунги Чигатой улуси? — хайрон булиб суради Бобур. — Тугри, она томондан биз хам 
Чигатойхонга авлодмиз. Мен хазрат онамни ардоклаб, бошимга кутарурмен. Аммо 
Чигатойхондан минг йиллар олдин Турон, Туркистон деб номланган муаззам заминни ханузгача 
Чигатой улуси деб аташга хеч бир асос курмаймен! Ахир Чигатойхон Туронда бирон йил 
яшамаган, биронта тарихий обида курдирмаган, бирон жойни обод килмаган! Аксинча, обод 
жойларни харобага айлантирган, тугонларни буздириб, шахару кишлокларни сувга бостирган!
— Тугонлар хазрат Чингизхоннинг фармони билан буздирилган, шекилли, — деб ran кушди 
Эсон Давлат бегим.
— Хар калай, барча киргинлар, бузгунчиликларга Чигатойхон хам катта улуш кушган, — давом 
этди Бобур. — Тарих китобларидан укидимки, Чингизхон узига хам биронта ёдгорлик 
курдирмаган экан. «Улсам, текис ерга дафн килинглар, кабрим устидан мингта от юриб утсин, 
токи кумилган жойимни хеч ким тополмасин», деган экан. Вафот этганидан кейин худди унинг 
айтганини килишибди. Мингта от унинг кабрини топтаб утибди. Халигача унинг кабрини хеч 
ким тополмас эмиш.
— Эътикоди шундай булган экан-да, — деди Эсон Давлат бегим. — Доим утовда ёки отда, 
табиат багрида булишни истаркан. Шахарларни, кургонларни ёмон кураркан.
— Бегунох шахарликларни-чи? — суради Бобур.— Табиат билан хамкорлик килиб чулларга сув 
чикарган, бог-роглар бунёд килган бутун утрок ахолини нечун аёвсиз кирган? Турон халкининг 
доди парвардигорга етган экан-ки, Амир Темурдек бир нажоткорни юборибдир. «Биз Чингизхон 
наслиданмиз!» деб кукракларига уриб мактаниб юрганлар билсинлар! Насл-насаб билан макта- 
ниш заифлик белгисидир! Узининг илкидан яхши иш келмайдиганлар мудом насл-насаблари 
билан керилурлар. Аммо одамнинг кимлигини килган ишию авлодларга колдирган мероси 
курсатгай. Чингизхондан, Чигатойхондан, Тухтамишхондан кандай мерос колди-ю Амир 
Темурдан, Шохрухдан, Улугбекдан кандай мерос колди? Бир киёслаб куринг! Адолат ким 
томонда экани шунда дархол билинур!
Бахсга аралашмай бошини эгиб жим ултирган Кутлур Нигор хоним углига мехр тула кузлар 
билан каради-да:
— Сиз хаксиз, Бобуржон! — деди. — Бугун булмаса эртага хак жойида карор топгай. Мен 
шундай пахлавон, хакгуй, баходир углим борлиги билан ифтихор килурмен. Сиз уз номингизга 
муносиб шер йигитсиз. Аммо Ахмад Танбал билан унинг огаси чиябурига ухшайдилар. Сиз 
ушалар билан тенг булманг, улар туфайли хон тогойингиз билан орани бузманг, сулх таклиф 
килишса, яраша колинг, болам!
— Кайси шарт билан ярашайлик? — суради Бобур.



Download 3,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   120




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish