Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

 

100

3

300 =

=

=

POT

B

PM

 

Pul qanchalik tez aylanib tursa, pulga talab shunchalik qisqaradi. 

Muomala uchun zarur bo‘lgan pul miqdorini (PM) yanada aniqroq 

Tovar aylanmasiga xizmat qiluvchi pul miqdori (PM) tovar bahosiga 

(B) to‘g‘ri proporsional, pul aylanmasi tezligiga (POT) teskari proporsional 

o‘zgaradi. 

POT

B

PM

=

 

---

 

54

hisoblash uchun quyidagi formuladan foydalanish mumkin:  

 

POT

T

O

ТМТB

Т

B

PМ

'

Σ

−

Σ

+

Σ

−

Σ

=

 

Bu yerda, 

 

B 

–

 

sotishga mo‘ljallangan tovar va xizmatlarning jami bahosi; 

T 

– 

 

 

mazkur davr doirasidan tashqarida bo‘lgan  

tovarlar uchun to‘lovlar summasi; 

TMTB 

– 

to‘lov muddati tugagan tovarlar summasi; 

O‘T 

– 

o‘zaro to‘lovlar summasi; 

POT 

– 

pul aylanmasi tezligi. 

Turli ilmiy maktab vakillari muomaladagi pul miqdorini  aniqlashni 

turlicha taklif qiladilar. Masalan, amerikalik iqtisodchi I.Fisher (1867-

1947) uni quyidagicha aniqlashni lozim topadi: