Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

[175].  Valuta kursi orasidagi farq tufayli foyda olish maqsadida 

banklar  valuta arbitrajini o‘tkazishadi. Bu valutani sotish yoki sotib 

olish bo‘lib, keyinchalik teskari bitim qilib, valuta kurslari farqi yor-

damida foyda olish maqsadida o‘tkazishni ifodalaydi. Arbitraj ikki xil - 

joylashuvga ko‘ra va vaqtli bo‘ladi. Joylashuvga ko‘ra arbitraj bank-

larning turli valuta bozorlaridagi kurs farqi orqali foyda olishini bil-

diradi. U valuta riski bilan bog‘liq emas, chunki valuta savdosi bir 

vaqtning o‘zida amalga oshadi. Masalan, bank vakili Gonkongda 

valutani sotib oladi (sotadi) va shu vaqtning o‘zida u o‘zining Nyu-

Yorkdagi korrespondenti orqali shu valutani sotadi (sotib oladi). 

Vaqtli arbitraj vaqt o‘tishi bilan valuta kursi orasidagi farq orqali 

foyda olishdir. Valuta arbitraji spot va forvard sharoitida amalga oshiri-

lishi mumkin va bu turdagi operatsiyalarda valuta risklari mavjud bo‘la-

di. 

[176].  Bank valuta operatsiyalarini bajarganda unga o‘z valuta 

resurslarining bir qismini sarflaydi. Bunda bankning xorijiy valutalar 

bo‘yicha majburiyat va talablari orasidagi nisbat o‘zgaradi. Bankning 

xorijiy valutalarni sotish va sotib olish jarayonida valutalar bo‘yicha 

---

 

283

talab va majburiyatlar nisbati holati banklarning valutaviy holati 

deyiladi. Valuta bo‘yicha majburiyatlar va talablar teng bo‘lgan holda 

yopiq, teng bo‘lmagani ochiq valuta holati deyiladi.