Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

28-chizma. Depozitariyning bajaradigan ishlari. 

Depozitariyning asosiy faoliyati «depo» hisobvaraqlari bo‘yicha 

xizmat ko‘rsatish hamda chiqarilgan qimmatli qog‘ozlarni depozitariy 

ro‘yxatidan o‘tkazishga qaratilgan. 

«Depo» hisobvaraqlari bilan bo‘ladigan operatsiyalar uchun 

depozitariyda qabul qilingan baholarda mijozdan haq undiriladi, u 

depozitariy kassasi orqali hisob-kitob varag‘iga kelib tushadi. 

Depozitariyning faoliyati

I CH K I 

 

deponentlarni qabul qilish; 

 

hisobvaraq bo

‘

yicha yozuvlar 

qayd etish; 

 

bitimlarni ro

‘

yxatga olish; 

 

deponentlarga xabar yetkazish; 

 

qimmatli qog

‘

ozlar yuzasidan 

daromad to

‘

lash va h.k. 

T A SH Q  I 

 

transfer-agentlik operatsiyalari; 

 

reyestrda aksiyadordan depozitariyga 

(nominal saylovchiga) qayta ro

‘

y-

xatdan o

‘

tkazish va aksincha; 

 

emitentdan (ro’yxatdan o

‘

tkazuvchi-

dan) axborot olish; 

 

emitentga axborot o

‘

tkazish.  

---

 

214

1994-yil aprel oyida O‘zbekistonda ochiq turdagi aksiyadorlik 

jamiyati sifatida «Vaqt» milliy depozitariysi tashkil etildi. Uning 

ta’sischilari O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasi, «O‘z-

moliyainvest» aksiyadorlik jamiyati, SAMTU «Granit», «Toshkent» 

respublika fond birjasi hisoblanadi. «Vaqt» AJ aksiyadorlari orasida 

«Turon» aksiyadorlik tijorat banki, Rossiyaning «Rinako» depozitariysi, 

boshqa yuridik va jismoniy shaxslar bor. 

Milliy depozitariyning asosiy vazifasi O‘zbekiston Respublikasi 

hududi bo‘yicha muomaladagi qimmatli qog‘ozlarni hisobga olinishi, 

saqlanishi hamda harakat qilishini ta’minlashdan iborat. 

Milliy depozitariy quyidagi ishlar bilan shug‘ullanadi: 

 

bozorda muomalada bo‘ladigan jami chiqariladigan qimmatli 

qog‘ozlarni hisobga olish; 

 

aksiyadorlar reyestrlarini yagona texnologik tartibda yuritish; 

 

qimmatli qog‘ozlar chiqarilishini naqdsiz shaklda rasmiylash-

tirish; 

 

qimmatli qog‘ozlar emissiyasi naqdsiz joylashtirilayotganda ular-

ni soxtalashtirish va yo‘qotishdan yuz foiz muhofazalash kafolati; 

 

qimmatli qog‘ozlarga egalikdan kelib chiqadigan huquqlarni 

(sotish, sovg‘a qilish, garovga qo‘yish, meros qilib qoldirish) amalga 

oshirish yuzasidan topshiriqlarni bajarish; 

 

O‘zbekiston Respublikasidagi emitentlar tomonidan chiqarilgan 

yoki chiqarilishi ko‘zda tutilayotgan qimmatli qog‘ozlarni O‘zbekiston 

Respublikasi hududida muomalaga kiritish kvotalaridan foydalanishni 

hisobga olish. 

Hozirgi paytda milliy depozitariy quyidagilarni shakllantirish ustida 

ish olib bormoqda: 

 

elektron pochta tizimi; 

 

yirik kompyuter tarmoqlarida elektron imzo va kript himoya 

tizimi; 

 

elektron shakllar yordamida ma’lumotlarni elektron ayirboshlash 

tizimi; 

 

abonent o‘rinlaridan foydalanish; 

 

elektron pochtamtlar. 

Milliy depozitariy boshqa depozitariylar bilan vakillik munosabat-

lari o‘rnatgan. 

Aksiyadorlik jamiyatlari aksiyadorlarning muomalada bo‘lishini 

tezlashtirish hamda aholi mablag‘larini xususiylashtirish jarayonlariga 

---

 

215

jalb qilish maqsadida milliy depozitariy tomonidan tanlov asosida davlat 

mulkining opsion savdosi dasturi ishlab chiqilgan. 

Emissiyani joylashtirish va hisobvaraq bo‘yicha o‘tkazishda 

aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarga qulay shart-sharoit yaratish 

maqsadida Milliy depozitariy respublikaning barcha viloyatlari hamda 

Qoraqalpog‘iston Respublikasida o‘zining filiallari va ro‘yxatga olish 

punktlarini ochgan.