Urganch kompyuter texnologiyalari texnikumi

5

1.3 Bora Atom

Bor, xuddi o'zidan oldingi Tomson singari, atomda elektronlarning fizikaviy va kimyoviy xususiyatlarini tushuntirib beradigan tartibini izlaydi. Bor Rezerford modelini asos qilib oladi. U shuningdek, yadroning zaryadi va undagi elektronlar soni, zaryad birligi soniga teng, element Mendeleyev elementlarining davriy jadvalidagi o'rni bilan aniqlanishini biladi. Shunday qilib, bu elementning fizik-kimyoviy xususiyatlarini tushunishda muhim qadamdir. Ammo ikkita narsa noaniq bo'lib qolmoqda: atomlarning favqulodda barqarorligi, bu elektronlarning yopiq orbitalardagi harakati kontseptsiyasi bilan mos kelmaydi va ularning spektrlarining kelib chiqishi aniq belgilangan chiziqlardan iborat. Spektrning bunday aniqligi, uning aniq kimyoviy individualligi, shubhasiz, atom tuzilishi bilan qandaydir bog'liqdir. Bularning hammasi zaryad va massasi ular tarkibiga kirgan atomning tabiatiga bog'liq bo'lmagan elektronning universalligi bilan murosaga kelish qiyin. Atomning barqarorligi umuman elektrodinamika qonunlariga ziddir, unga ko'ra elektronlar davriy harakatlarni amalga oshirib, doimiy ravishda energiya chiqarishi va uni yo'qotib, yadroga "tushishi" kerak. Bundan tashqari, elektrodinamika qonunlari bilan izohlanadigan elektron harakatining tabiati, aslida kuzatiladigan bunday xarakterli chiziqli spektrlarga olib kelishi mumkin emas. Spektr chiziqlari ketma-ketlikda to'plangan, ular ketma-ket qisqa to'lqin uzunlikdagi "dumida" kondensatsiyalanadi, mos keladigan qatorlar chastotalari g'alati arifmetik qonunlarga bo'ysunadi."Chiziqli spektrlarning ko'rinadigan qatorlari va ularning o'zaro munosabatlarini sinchkovlik bilan tahlil qilishning asosiy natijasi, - deb yozgan Bor, - ma'lum bir element spektrining har bir chizig'idagi u chastotasini favqulodda aniqlik bilan ifodalash mumkinligi u = Tґ - Tґґ formulasi bo'yicha, bu erda Tґґ va T T - elementni tavsiflovchi T spektral elementlar to'plamidan ba'zi ikkita a'zo ».

Bor spektroskopiyaning ushbu asosiy qonuniga izoh topishga muvaffaq bo'ldi. Ammo buning uchun u atom fizikasiga atomlarning statsionar holatlari tushunchasini kiritishi kerak edi, unda elektron chiqmaydi, garchi u davriy harakatni aylana orbitasida bajarsa.