Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

 

205. Oyoqning Yuza limfa tomirlari va tugunlari. 

1  –  Nodi  lymphatici  inguinales  superficiales;  2  –  Fascia  lata;  3  –  Vasa  lymphatici 

superficialia;  4  –  V.saphena  magna;  5  –  Fascia  cruris;  6  –  Vasa  lymphatica  superficialia;  7  – 

V.saphena magna; 8 – Hiatus saphenus; 9 – Vasa lymphatica superficialia. 

 

 

chiqqan  limfa  qon  tomirlar  bilan  umumiy  limfa  tomirlari  pariyetal  limfa 

tugunlaridan  chiqqan  limfa  tugunlari  (nodi  lymphatici  iliaci  communes)ga  boradi. 

Bular  esa  aortaning  ikkiga  ajralgan  joyida  limfa  tugunlari  (nodi  lymphatici  irtica)ga 

quyiladi. 

Q o r i n s o h a s i d a g i l i m f a t u g u n l a r i v a t o m i l a r i (206) qorin 

bo‘shlig‗ining  old  devoridagi  limfa  tomirlari  (nodi  lymphatici  parietales)ning  bir 

qismi  (kindikdan  Yuqori  qismi)  –  qo‘ltiq  limfa  tugunlariga  (nodi  lymphatici 

axillares), kindikdan pastki qismi Chov limfa tugunlariga (nodi lymphatici inguinalis) 

quyiladi. 

Qorin  bo‘shlig‗ining  orqa  devori  sohasida  joylashgan  o‘ng  va  chap  bel  limfa 

tugunlari (nodi lymphatici lumbales dextra et sinistra) o‘rtacha 40–60 ta tugunchadan 

iborat  bo‘lib,  aortaning  ikki  Yonboshida  joylashgan.  O‘ng  tomondagi  bel  limfa 

tugunlarini  old  tomondan  pastki  kavak  vena  berkitib  turadi.  Bel  limfa  tugunlari  va 

limfa yo‘llari Yuqoriga ko‘tarilib diafragma pastida joylashgan limfa tugunlari (nodi 

lymphatici phrenici inferiores) dan chiqqan yo‘llari bilan qo‘shilib, Ko‗krak qafasiga 

o‘tib ketadi. Qorin bo‘shlig‗ining visseral limfa tugunlari (nodi lymphatici vicerales) 

aortadan chiqqan toq arteriyalar bilan Yonma-Yon yotgan ichki a‘zolar tugunlaridan 

iborat.  Visseral  limfa  tugunlari  qaysi  arteriya  bilan  birga  yo‘nalishiga  qarab,  o‘sha 

nom  bilan  ataladi.  Chunonchi,  qorin  arteriyasi  poyasi  atrofida  joylashgan  limfa 

tugunlari  (nodi  lymphatici  coeliaci),  jigar  arteriyasi  atrofida  joylashgan  limfa 

tugunlari  (nodi  lymphatici  hepatici)  va  hokazo.  Qorin  arteriyasi  poyasi  atrofida 

joylashgan limfa tugunlari me‘da atrofida joylashgan limfa tugunlari (nodi lymphatici 

gastrici  dextra  et  sinistra,  nodi  lymphatici  cardiaci)ning  kirish  qismidan  (nodi 

lymphatici  gastraomentalis),  me‘da-charvi  tugunlaridan,  taloq  limfa  tugunlari  (nodi 

lymphatici  lienalis), o‘n  ikki  barmoq  ichak  va  me‘da  osti  bezi  limfa  tugunlari  (nodi 

lymphatici  gastraomentalis)  jigar  limfa  tugunlari  (nodi  lymphatici  hepatici)ning 

yig‗indisidan tashkil topgan. 

Qorin  bo‘shlig‗idan  ichaktutqich  ustki  arteriyasi  atrofida  joylashgan  limfa 

tugunlari  (nodi  lymphatici  mesenterici  superior)  ichaktutqich  bag‗rida  yo‘nalgan 

---

 

481 

ichaktutqich  ustki  arteriyasining  tarmoqlari  atrofidagi  limfa  tugunlarining 

yig‗indisidan  iborat.  Shu  bilan  birga  Yonbosh  ichak  limfa  tugunlarining  deyarli  25 

foizi  to‘g‗ridan-to‘g‗ri  bel  limfa  tugunlariga  yoki  Ko‗krak  limfa  yo‘liga  qo‘shilishi 

kuzatiladi. 

 

 

206.  Me‘da,  jigar,  buyrak  va  taloqning  limfa 

yo‘llari va tugunlari. 

1  –  Nodi  lymphatici  pancreaticolienalis;  2  – 

A.lienalis;  3  –  Nodi  lymphatici  gastrici  sinistri;  4  – 

Lobus hepaticus sinister; 5 – Nodi lymphatici coeliaci; 

6 – Lobus quadratus; 7 – Nodi lymphatici hepatici; 8 – 

Vesica  fellea;  9  –  Lobus  hepaticus  dexter;  10  – 

Glandula suprarenalis; 11 – Ren dexter; 12 – Jigardan, 

buyrak va buyrak usti bezlaridan limfa yig‗uvchi limfa 

tugunlari;  13  –  V.cava  inferior;  14  –  Aorta;  15  – 

A.gastroepiploica dextra; 16 – Ren sinister; 17 – Nodi 

lymphatici  gastroepiploica  dextri;  18  –  Me‘daning  seroz  parda  ostidagi  limfa 

chigallari; 19 – A.gastroepiploica sinistra; 20 – Lien. 

 

Ichaktutqich  pastki  arteriyasi  atrofida  joylashgan  limfa  tugunlari  (nodi 

lymphatici  mesenterici  inferior)  ichaktutqich  oralig‗ida  joylashgan  deyarli  yo‘g‗on 

ichak qismlariga boruvchi qon tomirlar nomi bilan ataladi. 

Ingichka va yo‘g‗on ichaklardagi limfa tugunlarining soni 150–200 taga yetadi. 

Qorin  bo‘shlig‗ining  orqa  devorida  esa  tugunlar  soni  o‘rtacha  40–60  taga  yaqin 

bo‘ladi.