Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

Anatomiyani  o„rganish  usullari.  SHakl  va  vazifaning  birligi.  Suyaklar 

tuzilishining  umumiy  prinsiplari.  Tana  suyaklarning  funksional  anatomiyasi.  2 

soat. 

Anatomiya fanining taraqqiyot davrlari: Aristotel, Galen. Abu Ali ibn Sinoning odam 

anatomiyasi  fani  rivojlanishiga  qo‗shgan  xissasi.  Leonardo  da  Vinchining  anatomik 

hosilalarni  o‗rganishdagi  xizmatlari.  Odam  anatomiyasi  fanining  taraqqiyotida 

Vezaliyning  ilmiy  izlanishlarining  aqamiyati.  Garvey  -  qon  aylanish  doirasining 

kashfiyotchisi. Mikroskopik anatomiyaning asoschisi Malpigi. N.I.Pirogov topografik 

anatomiya  fanining  asoschisi.  P.F.Lesgaft  -  funksional  anatomiya  yo‗nalishining 

asoschisi. MNS o‗rganishda V.I.Bexterev, V.A.Bets, D.N.Zernovlarning anatomiyani 

o‗rganishdagi 

xizmatlari. 

Makro-mikroskopik 

anatomiyani 

rivojlantirishda 

V.P.Vorobevning  xizmatlari.  Tajribalarga  asoslanlan  morfologiyani  rivojlantirishda 

V.N.Tonkovning anatomiyani o‗rganishdagi xizmatlari. Limfa tugunlar va tomirlarni 

o‗rganishda  D.A.Jdanovning  anatomiyani  o‗rganishdagi  xizmatlari.  M.F. 

Ivanitskiyning  funksional  anatomiyani  o‗rganishdagi  xizmatlari.  Anatomiya  va 

morfologiya  fanining  taraqqiyotida  O‗zbekiston  va  Markaziy  Osiyo  davlatlari 

olimlarining  qo‗shgan  xissasi.  Skelet  xakida  umumiy  ma‘lumotlar.  Suyaklarning 

rivojlanishi  (filogenez,  ontogenez).  Suyaklarning  shakliga,  tuzilishiga  va 

rivojlanishiga qarab turlari (klassifikatsiyasi). Suyaklarning tuzilishi. Diafiz, metafiz, 

zich  va  g‗ovak  qismlari.  Suyaklarni  rentgen  nuri  ta‘sirida  ko‗rinishi.  Suyaklarning 

tuzilishiga  mehnat,  sport  va  jismoniy  tarbiyani  ta‘siri.  Skelet  taraqqiyotiga  va 

suyaklarning tuzilishiga ijtimoiy va biologik muhitlarning ta‘siri. Skelet taraqqiyotida 

uchraydigan  anomaliyalar.  Tayanch  vazifasini  bajaruvchi  suyaklar.  Umurtqa 

pog‗onasi.  Umurtqa  pog‗onasi  suyaklarining  filogenezi  va  ontogenezi.  Umurtqa 

turlarining  o‗zaro  farqi.  Bo‗yin,  Ko‗krak,  bel  umurtqalari.  Dumg‗aza  va  dum 

suyaklari.  Umurtqalarning  Yoshga  qarab  o‗zgarishi  va  jinsiy  farqlar.  qovurg‗alar  va 

to‗sh suyagi (filogenez va ontogenez). qovurg‗alarning va to‗sh suyagining tuzilishi. 

Qovurg‗alarning  turlari:  CHin,  yolg‗on  va  etim  qovurg‗alar.  qovurg‗alar  va  to‗sh 

suyagini Yoshga qarab o‗zgarishi, anomaliyalari. 

(A: 1,2,3,4; Q: 1,2,).