Toshkent farmatsevtika instituti tibbiy va biologik fanlar kafedrasi mikrobiologiya, virusologiya va

Bakteriyalarni sof kulturasini biologik usullar bilan ajratib olish.
Ko’pgina patogen 
bakteriyalarni saprofitlardan ajratib olishda qo’laniladi. Amaliyotda ba’zi bakteriyalarni ajratib 
olishda qiyinchiliklar tug’iladi, ya’ni tekshirilayotgan materialda izlanilayotgan bakteriyani 
miqdori juda kam bo’lishi, yoki hayvonlarni o’ligini tekshirilgangda (o’latda), chirituvchi 
bakteiyalarni ko’payib ketganligi, materialni laboratoriyaga yetkazib berish vaqtini cho’zilib 
ketishi, bakteriyalarni sof kulturasini ajratib olish extimolini kamaytirib yuboradi. Bunday 
xollarda biologik usul muhim ahamiyat kasb etadi. Materialni yuqtirish uchun, izlanilayotgan 
bakteriyaga sezgir bo’lgan laboratoriya hayvonlari tanlanadi. Masalan pnevmakokk va o’lat 
qo’zg’atuvchisi uchun eng sezgir hayvon oq sichqonlar xisoblanadi. Rikketsiyalar uchun esa 
kalamush, zahim qo’zg’atuvchisi quyon organizmida yaxshi ko’payadi. Material yuqtirilgan 
hayvonda kasallik belgilari ko’rina boshlansa, patologik anatomik tekshiriladi va ularning organ 
va to’qimalaridan yuqoridagi usullar yordamida toza kulturasi ajratib olinadi. 
Laboratoriya ishini bajarish: 
Plastinkali GPA oziq muxitini tayyorlash. 
1.
Toza sterillangan shisha kolba tayyorlanadi. 
2.
Kolbaga 1 litr distillangan suvga 40 gr GPA kukuni solinadi eritiladi. 
3.
rN tekshirib ko’rilib, og’zi paxta-dokali probka bilan berkitiladi. 
4.
Avtoklavga qo’yib 10-15 minut davomida 120 ºS da, 0.5 atmosfera bosimida 
sterilizasiya qilinadi. 
5.
Tayyor bo’lgan oziq muxit sterillangan petri kosachalariga 15-20 ml quyiladi. 
6.
Qiyalatilgan oziqli agar tayyorlash uchun, ichiga agar quyilgan probirkalar stol ustida 45 
º qiyshaytirilgan holatda qotiriladi. 
Havoni sedimentasion usul bilan ekish.
1.
Tayyorlangan plastinkali GPA
 
xonaning ma’lum tanlab olingan joyiga qopqog’i ochib 
15-20 minut qoldiriladi. 
2.
Belgilangan vaqtdan kiyin kosachani qopqog’i yopilib, ustiga material olingan sana, 
soati, gurux nomeri yozib qo’yiladi. 
3.
Havo ekilgan GPA termostatga 37ºS ga qo’yiladi.