Тошкент фармацевтика институти

Diabetik koma. Insulin miqdorining organizmga etishmasligi va buning natijasida 
giperglikemiyaning  rivojlanishi,  keton  tanachalarining  xosil  bo„lish  jarayonining 
oshishi,  vodorod  ionlarining  kupayishi  diabetik  komaning  kelib  chiqishiga  sabab 
bo„ladi. 
Giperglikemiya  natijasida  xujayradan  tashqari  suyuqlikning  osmatik  bosimi  oshib 
ketadi  va xujayra degidratatsiyasi  kuzatiladi. Birlamchi siydikda glyukoza  miqdorining 
yuqoriligi  suv  va  elektrolitlarni  buyrak  kanalchalarida  qayta  surilishiga  qarshilik  qiladi 
va organizm suvsizlanib  minerallar almashinuvi buziladi. Diurez kamayadi  va  vodorod 
ionlarining  chiqarilishi  susayib  ketadi  (atsidoz).  Metabolik  atsidoz  natijasida  natriy  va 
kaliy zapaslari kamayadi. Diabetik koma koma qandli diabet kasalligi bilan kasallangan 
bemorlarda,    insulinni  ortiqcha  qabul  qilish  va  parxezga  rioya  qilmaslik  oqibatida 
rivojlanadi. Bunga  yuqumli kasalliklar, jarroxlik  operatsiyalari,  jismoniy  va emostianal 
zuriqish xam sabab buladi.  
Belgilari: Koma oldidan chanqash kuchayadi, peshob miqdori ortadi, kungil aynish 
, qusish va ayrim xollarda qorin va bug„imlarda og„riq kuzatiladi.  
Giperglikemik koma atsa sekin rivojlanadi, bemorlar apatik (loqayd), es-xushi tiniq 
emas,  nafas  olishi  chuqur  va  shovqinli,  og„zidan  atseton  xidi  keladi,  teri  qoplamlari 
oqargan  va  quruqlashgan,  kuzlari  kirtaygan,  mushaklar  bushashgan,  pay  reflekslari 
deyarli  yuq,  AD  pasaygan,  puls  tez  va  zaif.  CHuqur  koma  vaqtida  kollaps  xolati 
rivojlanib,  qondagi  qand  miqdori  (normada  3,3-5,5  g/l)  8  g/l  gacha  oshadi.  Diabetik 
koma  ayrim  xollarda  yuqori  giperglikemiya,  glyukozuriya  bilan  kechadi,  lekin 
ketoatsidoz kuzatilmaydi. 
BTYO.  insulinoterapiya  utkaziladi  (40-50  TB  insulin    izotonik  eritmani  20-40  ml 
bilan aralashtirilib venaga, bir  vaqtda yana Ringer-Lokk eritmasi yoki 4-8% li 200-400 
ml  natriy  gidrokarbonat,  yurak  glikozidlaridan  korglyukon  (1ml  0,06%)  yoki  srofantin 
1ml, 0,05% venaga yuboriladi.Og„ir xolatida bemorning qoniga mos yangi tayyorlangan 
sitrat qushilgan qon qo„yiladi.