Toshkent davlat yuridik universiteti

 
 
 
 
 
 
 
 

---

208 
 
 
15-BOB. SUV FONDI YERLARINING HUQUQIY HOLATI 
 
Suv fondi yerlarining huquqiy holati tushunchasi va uning umumiy 
tavsifi.  Suv  fondi  yerlaridan  foydalanish  tartibi.  Suv  fondi  yerlaridan 
foydalanuvchilarning asosiy huquq va majburiyatlari.   
 
 
Suv fondi yerlarining huquqiy holati tushunchasi va uning 
umumiy tavsifi 
 
Etibor  bering!
  Mamlakatimiz  yer  fondi  tizimida  suv  fondi  yerlari 
mustaqil  toifani  tashkil  etadi.    Bu  toifa  yerlar  o‘z  hajmiga  ko‘ra  830,3 
ming  ga  ni  tashkil  etadi.  Bugungi  kunda  respublikamizning  asosiy  suv 
taminoti,  shu  jumladan,  ekinlarni  sug‘orish  55  ga  yaqin  suv  omborlari 
hisobidan  amalga  oshiriladi.  Bundan  tashqari,  O‘zbekiston  suv 
resruslari milliy boyligini 500 ta tabiiy ko‘l hamda 1448 ta buloq tashkil 
etib,  ular  ko‘pgina  yer  maydonlarini  o‘z  ichiga  oladi.Shuningdek,95  ta 
suv osti manbalarimavjud bo‘lib,Amudaryo havzasida ularning soni 9,9 
mingta  bo‘lsa,Sirdaryo  havzasida  4,9  mingta,bu  daryolarning  orasida 
esa ular 2,9 mingtani tashkil etadi.
 
 
Etiborli  tomoni  shundaki,yer yuzasining 70 foizdan ortiq  maydoni 
suv  bilan  qoplangan,ammo  ular  tuzli,  ichib  bo‘lmaydi.  Quruqlikning  3 
foizi  ichishga  yaroqli  daryo  va  ko‘llardan  iborat.  Hozirgi  paytda  dunyodagi  50  dan  ziyod 
mamlakatda chuchuk suv tanqisligi sababli katta qiyinchiliklar tug‘ilmoqda.Suvdan foydalanish 
masalasi  shu  qadar  muhimki,  Birlashgan  Millatlar  tashkiloti  qarori  bilan,o‘n  yillikni  (1981-
1990) 2003 yilning dekabrida Bosh Assambleyaning 58-sessiyasida “Chuchuk suv xalqaro o‘n 
yilligi”,2005-2015  yillarni  esa  “Hayot  uchun  suv”harakatlari  Xalqaro  o‘n  yilligi  deb  e’lon 
qilingan.
 
Esda tuting! 
Jumladan,  O‘zbekiston  Respublikasida  yer  fondi,  yerlardan 
foydalanishning  asosiy  maqsadiga  ko‘ra,  suv  fondi  yerlari  alohida 
toifani tashkil etadi.  
Suv  fondi  yerlariga  -  suv  ob’ektlari,  suv  xo‘jaligi  inshootlari 
egallagan  yerlar  va  suv  ob’ektlarining  qirg‘oqlari  bo‘ylab  ajratilgan 
mintaqadagi yerlar kirishi alohida ko‘rsatib o‘tilgan.  
Suv  fondi  yerlari  ma’nosi,