Termodinamika” fanidan o`quv- uslubiy majmua

8.2.Real kompressordagi siqish jarayonlari

Real kompressordagi jarayonlarda mexanik va gidravlik isroflar bo’ladi. Real kompressorlarning hisobida sovitilayotgan kompressorning yuritmasi uchun ish izotermik siqishdagi ishga, sovitilayotgan hol uchun adibatik siqish ishiga teng deb olinadi. Real kompressorning ish samaradorligi izotermik va adibatik f.i.k. lar bilan aniqlanadi. Bu f.i.k. lar kompressor yuritmasi uchun sarflangan nazariy va xaqiqiy ishlar nisbati bilan tavsiflanadi:
;

Ts – diagrammada qaytar 1-2 va (shartli) qaytmas 1-3 (xaqiqiy jarayon) adibatalarni tasvirlaylik (18.5-rasm). Adibat kompressor uchun haqiqiy ish quyidagiga teng.

8.5-rasm

Qaytar adibat siqilishdagi nazariy ish quyidagiga teng:

Bundan kompressorning adibatik f.i.k. quyidagiga teng bo’ladi:

Qaytmas adibatik jarayonni shartli ravishda politropa ko’rsatkich bo’lgan jarayon sifatida qarash mumkin. Bunda politropa ko’rsatkichi ishqalanish kuchiga bolik bo’ladi. U xolda

Bundan

(8.11)

Politropa ko’rsatgichi n ning qiymati gazning siqish boshida va oxiridagi parametrlariga qarab aniqlanadi. Sovitilayotgan kompressorning yuritmasi uchun sarflangan haqiqiy ish quyidagiga teng:

,
yoki
(8.12)

Kompressor yuritmasi uchun sarflanayotgan effektiv quvvat quyidagicha aniqlanadi:

, (8.13)

bu yerda – gazning politrop siqilishdagi kompressor yuritmasi uchun sarflangan ish, J/kg; m – kompressor unumdorligi m=V_n (bu yerda V_n-normal sharoitdagi hajmiy unumdorlik, m³/sek; _n – gazning normal sharoitdagi zichligi ); – gazning politrop siqishdagi kompressorning f.i.k.; – ishqalanishni xisobga oluvchi mexanik f.i.k.; – to’liq f.i.k.