Tarixdan hikoyalar umumiy o‘rta ta ’lim maktablarining

r o ‘yx a tig a   kiritilgan ligi  n im an i  a n g la ta d i?
M U ST A Q IL  IS H
Siz  yashayotgan  hududda  qanday  tarixiy  yodgorliklar  borligini  aniqlab 
keling.

---

IX  bob.  INSONIYAT  TARIXIDAGI
 
JAHON
40-§.  BIRINCHI JAHON  URUSHI
Urushning sabablari. 
Urushlarning hammasi dahshatli. Ammo 
ularning  ichida  eng  dahshatlisi jahon urushlari bo‘ldi.  Chunki 
bu urushlarda dunyoning ko‘plab  davlatlari ishtirok etishdi.  Bino- 
barin,  qirg‘in va  vayronagarchilik,  xalqlar boshiga  tushadigan  azob- 
uqubatlar  ham   shunchalik  ko‘p  b o ‘lgan.  Insoniyat bugungi  kunga- 
cha  ikkita jahon urushini boshidan kechirdi.  Ularning birinchisi  1914- 
yilda boshlanib,  1918-yilda tugadi.
X o‘sh,  bu  urushning  sabablari  nim alardan  iborat  edi?  Qudratli 
davlatlar  1914-yilgacha  dunyoning kuchsiz  davlatlari  hududlarini bo­
sib  olib,  ularni o‘z mustamlakalariga  aylantirib bo‘ldi.  Buyuk Britaniya 
(Angliya),  Fransiya  va  Rossiya  imperiyasi  dunyoning  eng  yirik 
mustamlakachi  davlatlariga  aylanishdi.
Yodda  tuting!
Boshqa  davlatlar  hududlarini  z o ‘rlik  y o ‘li  bilan  bosib  olgan  davlatlar 
m ustam lakachi  davlatlar  deyiladi.
Germaniya,  Avstriya-Vengriya va  Italiyaning  mustamlakalari  esa 
kamroq  edi.  Germaniya  buni bahona  qilib  dunyoni  qayta  bo ‘lishni 
talab  eta boshladi.
Avstriya-Vengriya da’vo  qilayotgan hududlar,  asosan,  Rossiya ta’siri 
ostida,  Italiya  da’vo  qilayotgan hududlar  esa  Fransiya  ixtiyorida  edi. 
Shuning uchun  ham ular  Germaniyani  qo‘llab-quwatladilar.  Buyuk

---

Britaniya,  Fransiya  va  Rossiya  Germaniyaning talablarini  rad  etish- 
di.  Natijada  Yevropaning  qudratli  davlatlari  o ‘rtasidagi  ziddiyatlar 
yanada  kuchaydi.  O xir-oqibatda  ular  bir-biriga  dushm an  b o ‘lgan 
ikkita  ittifoqqa  birlashdilar.  Germaniya,  Avstriya-Vengriya  va  Ita- 
liyani  birlashtirgan  birinchi  ittifoq  «U chlar  ittifoqi»,  Buyuk  B ri­
taniya,  Fransiya  va  Rossiyani  birlashtirgan  ittifoq  esa  «Antanta» 
deb  ataldi.
Yodda  tuting!
«Uchlar  ittifoqi»  va  «Antanta»  o ‘rtasida  dunyoni  qaytadan b o ‘lib  olishga 
urinish  —  B irinchi  ja h o n   urushining  asosiy  sababi  b o ‘ldi.