Talaba huquqi va vazifasi

Darsning maqsadi: talabalarga konlarni qazib olish bosqichlari, kon lahimlarining turlariga oid nazariy bilimlar berish, ruda konlarining tasnifi va o’ziga xos xususiyatlari haqida bilimlar berish va ulardan qazib olish texnologiyalarini tanlashda foydalana bilish ko’nikmalarini shakllantirish va talabalarga konlarni ochish va tayyorlashga oid nazariy bilimlar berish va ularni amaliyotda qo’llay olish ko’nikmalarini hosil qilish.
Konlarni qazib chiqarish bosqichlari.

Foydali qazilmalardan turli maqsadlarda foydalanish faqat ular massivdan ajratib olinib yer yuziga chiqarib berilgandan so’nggina amalga oshirilishi mumkin.

Foydali qazilmalarni qazishga tayyorlash, massivdan ajratib olish, tashish, yer yuziga chiqarish va boshqa jarayonlar bilan bog’liq bo’lgan ishlar majmui - kon ishlari deyiladi.

Yer qobig’ida kon ishlarini olib borish natijasida foydali qazilma tanasi va kon jinslari orasida sun'iy bo’shliqlar hosil bo’ladi. Bu bo’shliqlar kon lahimlari deb yuritiladi. Kon lahimlari bajaradigan vazifalariga ko’ra razvedka va kon qazish (ekspluatatsion) lahimlarga ajratiladi.

Konlarni qazib chiharish 3 ta boshichdan tashkil topadi: konni ochish, shaxta maydonini qazishga tayyorlash va bevosita foydali qazilmani qazib olish. Shunga ko’ra ekspluatatsion kon lahimlari ham uchga, ya'ni kapital (kon ochuvchi), kon tayyorlov (zahirani bir qismini qazishga tayyorlovchi) va qazish (foydali qazilmani bevosita qazib olishga tegishli) lahimlarga bo’linadi.

O’tilgan joyga nisbatan kon lahimlari ochiq va yyyyer osti kon lahimlariga ajraladi. Ochiq kon lahimlari yer yuzida, yyyyer osti lahimlari esa - kon jinslari orasida barpo etiladi. Yer qobig’ida joylashishi bo’yicha kon lahimlari vertikal, gorizontal va qiya bo’lishi mumkin. Ular bevosita yer yuzi bilan tutashgan va tutashmagan bo’lishi mumkin.