Soliq va soliqqa tortish fanidan

(79-modda) Soliq to‗lovchi sifatida quyidagilar hisobga qo‗yiladi: 
yuridik shaxslar — O‗zbekiston Respublikasining rezidentlari o‗zlari joylashgan 
erdagi (pochta manzilidagi) davlat soliq xizmati organida; 
yuridik  shaxsning  soliq  majburiyatini  mustaqil  ravishda  bajaradigan  alohida 
bo‗linmalari  —  alohida  bo‗linmaning  joylashgan  eridagi  yoki  faoliyatni  amalga 
oshirayotgan joyidagi davlat soliq xizmati organida; 
jismoniy  shaxslar  —  O‗zbekiston  Respublikasining  rezidentlari  jismoniy 
shaxsning yashash joyidagi davlat soliq xizmati organida; 
yuridik  shaxslar  —  O‗zbekiston  Respublikasida  faoliyatni  doimiy  muassasa 
orqali  amalga  oshirayotgan  O‗zbekiston  Respublikasining  norezidentlari  —  doimiy 
muassasaning  joylashgan  eridagi  va  (yoki)  faoliyatni  amalga  oshirayotgan  joyidagi 
davlat soliq xizmati organida; 
mol-mulk solig‗i va er solig‗i to‗lovchilar bo‗lgan yuridik va jismoniy shaxslar 
—  O‗zbekiston  Respublikasining  norezidentlari  —  soliq  solish  ob‘ekti  joylashgan 
erdagi davlat soliq xizmati organida. 
Soliq to‗lovchida u hisobga qo‗yilganidan keyin er solig‗i yoki suv resurslaridan 
foydalanganlik  uchun  soliq  (jismoniy  shaxslar  uchun  esa  mol-mulk  solig‗i  ham) 
to‗lash  bo‗yicha  soliq  majburiyati  hisobga  qo‗yilgan  joydan  tashqarida  vujudga 
kelgan  taqdirda,  soliq  to‗lovchi  soliq  solish  ob‘ekti  joylashgan  erdagi  davlat  soliq 
xizmati organida ob‘ekt bo‗yicha hisobga turishi lozim.  
Soliq  tekshiruvi  davlat  soliq  xizmati  organlari  tomonidan,  qonun  hujjatlarida 
nazarda  tutilgan  hollarda  esa,  prokuratura  organlari  tomonidan  amalga  oshiriladigan 
soliq to‗g‗risidagi qonun hujjatlarining bajarilishini tekshirishdir. 
Soliq tekshiruvi soliq to‗lovchining moliya-xo‗jalik faoliyati tekshiruvi (taftishi) 
va qisqa muddatli tekshiruv shaklida amalga oshiriladi. 
Soliq  to‗lovchining  moliya-xo‗jalik  faoliyati  tekshiruvi  (taftishi)  soliq 
to‗g‗risidagi  qonun  hujjatlariga  rioya  etilishi  ustidan  nazoratni  amalga  oshirish 
maqsadida soliq to‗lovchining buxgalteriya, moliya, statistika, bank hujjatlari hamda 
boshqa hujjatlarini o‗rganish va taqqoslashdan iboratdir. 
Qisqa  muddatli  tekshiruv  soliq  to‗lovchining  moliya-xo‗jalik  faoliyatini 
tekshirish bilan bog‗liq bo‗lmagan, uning ayrim operatsiyalarining soliq to‗g‗risidagi 
qonun hujjatlariga muvofiqligi tekshiruvidir. 

---

58 
 
Soliq tekshiruvlari quyidagi turlarga bo‗linadi: 
rejali soliq tekshiruvi; 
rejadan tashqari soliq tekshiruvi; 
muqobil tekshiruv. 
Soliq to‗lovchi moliya-xo‗jalik faoliyatining rejali soliq tekshiruvi (taftishi)  — 
tekshiruvlarni 
amalga 
oshirishning 
nazorat 
qiluvchi 
organlar 
faoliyatini 
muvofiqlashtiruvchi 
maxsus 
vakolatli 
organ 
tomonidan 
tasdiqlangan 
muvofiqlashtirish rejasi asosida o‗tkaziladigan tekshiruvdir.  
Soliq  to‗lovchi  moliya-xo‗jalik  faoliyatining  rejadan  tashqari  soliq  tekshiruvi 
(taftishi) quyidagi hollarda o‗tkaziladigan tekshiruvdir: 
yuridik shaxs tugatilayotganda; 
O‗zbekiston  Respublikasi  Prezidentining  yoki  O‗zbekiston  Respublikasi 
Hukumatining qarorlaridan kelib chiquvchi tekshiruvlarni o‗tkazish zarur bo‗lganda; 
davlat soliq xizmati organiga soliq to‗g‗risidagi qonun hujjatlari soliq to‗lovchi 
tomonidan buzilganligi hollari haqida qo‗shimcha ma‘lumotlar tushganda. 
Muqobil  tekshiruv  —  operatsiyalar  birligi  tufayli  o‗zaro  bog‗langan  va  turli 
soliq to‗lovchilarda bo‗lgan hujjatlarni taqqoslashdan iborat tekshiruvdir. 
Muqobil  tekshiruv  uchinchi  shaxslarga  nisbatan,  agar  soliq  tekshiruvlari 
o‗tkazilayotganda  davlat  soliq  xizmati  organida  mazkur  shaxslar  bilan  bog‗liq 
bo‗lgan, soliq to‗lovchi o‗tkazgan operatsiyalar soliq bo‗yicha hisobga olishda to‗g‗ri 
aks  ettirilganligi  haqida  qo‗shimcha  ma‘lumot  olish  zaruriyati  kelib  chiqsa, 
o‗tkaziladi. 
Qisqa muddatli tekshiruvlar rejadan tashqari soliq tekshiruvi tarzida o‗tkaziladi.