Siyosatshunoslik

sotsiologik yondashuv 
siyosatning jamiyatga bog‘liqligi- 
ga, siyosiy hodisalarning ijtimoiy belgilanganligiga, iqtisodiy 
munosabatlar, ijtimoiy qatlamlashuv, mafkura va madaniyatning 
siyosiy tizimga ta ’siriga alohida e ’tibor beradi. U siyosatga turli 
ijtimoiy guruhlaming o ‘z manfaatlaridan kelib chiquvchi raqo- 
bati sifatida qaraydi. Sotsiologik yondashuv siyosiy sotsiologi- 
yada markaziy o ‘rinni egallaydi va bu yondashuvdan 
me’yoriy
yondashuv 
kelib chiqadi. U siyosiy hodisalarning jamiyat va shaxs 
uchun ahamiyatini aniqlash, ularni umumiy farovonlik, adolat, 
erkinlik, inson sha’nini hurm at qilish va boshqa qadriyatlar 
nuqtayi nazaridan baholashni taqozo etadi.
M e’yoriy yondashuv siyosiy borliqni ideallashtirgani uchun 
amaliyotdan uzoq deya tanqid qilinadi. Ammo bu yondashuv, 
birmuncha cheklanganligiga qaramay, siyosatshunoslik uchun 
zarur, chunki u siyosatga axloqiy, insoniy mezonlami olib keladi, 
unga gumanistik ruh beradi.
Siyosatni tadqiq etishning umumiy usullari qatoriga funksio- 
nal, tizimli, institutsional, antropologik, psixologik, faoliyatli, 
tanqidiy dialektik, qiyosiy, tarixiy yondashuvlami ham kiritamiz.
Jumladan, 
funksional yondashuv 
siyosiy voqea-hodisalami 
o‘rganishda ular o'rtasidagi bog‘liqliklami faqat dalillar va tajriba
1 Политология: Маърузалар матни / Такризчилар: B.C. Ким, Ж. Байронов.
- Т., 2000. - В. 11.
25

---

asosida tekshirishni afzal ko‘radi. Masalan, iqtisodiy rivojlanish 
darajasi bilan siyosiy tuzum o'rtasidagi, aholining urbanizatsiya 
darajasi va siyosiy faollik o‘rtasidagi bog‘liqliklarni tajriba asosida 
tekshirishni talab etadi. Bu usul fanda ilk bor N. Makiavelli 
tomonidan qo‘llanilgan.
Siyosatga nisbatan