Sirt hodisalari. Adsorbsiya

Adsorbsiya yuz beradigan yuzalar.

Gaz - suyuqlik. Gaz - qattiq modda

Suyuqlik - suyuqlik. Suyuqlik - qattiq modda

Odam organizmida:

Hujayralar va hujayra yadrolari, protoplazmalar, organizm va muhit orasidagi sirt chegarasi va ularda boradigan hodisalar: yog`lar harakati va xazm qilish jarayonlari, fermentlarning faoliyati, oqsil biosintezi va boshqalar.

Harakatsiz sirtdagi adsorbsiyaga ta`sir etuvchu omillar

1. Adsorbent va adsorbtiv tabiati

2. Adsorbentning disperslik darajasi

3. Adsorbtivning konsentratsiyasi yoki bosimi

4. Harorat

5. Erituvchining tabiati

Adsorbsiya miqdorini baholash

Solishtirma adsorbsiya - adsorbentning 1 cm2 yuzasiga yoki 1 g massasiga yutilgan moddaning mol miqdoridir:

X X

Г = ------- mol/cm2 ; Г = ------- mol/g

S m

Harakatsiz satxdagi adsorbsiya uchun X Freyndlix tenglamasi: X

Г = ------- = K·C1/n Г = ------- = K ·P1/n

m m

Adsorbsiya miqdorini baholash

Freyndlixning tog`ri chiziq tenglamasi:

X

lg ------- = lgK +1/n lgC

m

Adsorbsiya izotermasi

lg K

lg C

lg x/m

) tg  = 1/n

Adsorbsiya miqdorini baholash

Harakatsiz satxdagi adsorbsiya uchun Lengmur tenglamasi:

bC Г - adsorbsiya miqdori

Г = Г ----------- Г - maksimal adsorbsiya

1+ bC C - modda konsentratsiyasi

Kichik konsentratsiyalar uchun:

Г = Г · bC

Katta konsentratsiyalar uchun:

Г = Г

Adsorbsiya miqdorini baholash

Lengmurning monoqavatli adsorbsiya izotermasi:

Г

II III

I

С

Sirt taranglik va sirt faolligi

Suyuqlikning sirt tarangligini kamaytiruvchi moddalar - sirt faol moddalar deyiladi: moylar, yog`lar, spirtlar va boshqa organik moddalar.

Suyuqlikning sirt tarangligini oshiruvchi moddalar - sirt nofaol moddalar deyiladi: tuzlar va boshqa elektrolitlar.

Modda konsentratsiyasi o`zgarganda sirt taranglik o`zgarishini ko`rsatuvchi kattalik sirt faolligi deyiladi: d  / dC

Adsorbsiya miqdorini baholash

Harakatli satx uchun Gibss tenglamasi:

C d  C - modda konsentratsiyasi

Г = - ------- · ---------- R - universal gaz doimiysi

RT dC T - absolut harorat

d 

---------- < 0 - adsorbsiya musbat

dC

d 

---------- > 0 - adsorbsiya manfiy

dC

Dyuklo-Traube qoidasi

Ham gidrofil, ham gidrofob guruxlarni tutgan moddalar difil moddalar deyiladi.

Dyuklo-Traube qoidasi: difil organik moddalar zanjirini har bir - CH2 - guruxga uzayishida, ularni musbat adsorbsiyada ishtirok etish hususiyati 2-3 barobarga ortadi.