Sinf: 7-sinf Fan nomi: Fizika Dars mavzusi


Chiziqli tezlik va burchak tezlik



Download 116,43 Kb.
bet3/4
Sana21.10.2022
Hajmi116,43 Kb.
#855056
1   2   3   4
Bog'liq
madina 2

Chiziqli tezlik va burchak tezlik
Aylanma harakatda jismning aylanish o‘qidan
turli uzoqlikdagi nuqtalari ma’lum Δt vaqt davomida
turli uzunlikdagi Δ˘s yoylarni bosib o‘tadi.
46-rasmdan ma’lum Δt vaqt ichida jismning A
nuqtasi Δ˘s yoyni, A1 nuqtasi Δ˘s1 ni, A2 nuqtasi esa
Δ˘s2 yoyni bosib o‘tishi ko‘rinadi. Bu nuqtalarning
vaqt birligida bosib o‘tgan masofalari, ya’ni

Aylanma harakat qilayotgan moddiy nuqtaning vaqt birligi
ichida yoy bo‘ylab bosib o‘tgan yo‘liga son jihatdan teng bo‘lgan
kattalikka chiziqli tezlik deyiladi.
tezliklari har xildir.

Jism R radiusli aylana bo‘ylab tekis harakat


qilayotgan bo‘lsin (47-rasm). Agar jism biror Δt
vaqt ichida A nuqtadan B nuqtaga ko‘chsa, aylana
markazidan shu A nuqtaga o‘tkazilgan R radius Δφ
burchakka buriladi. Bu burchak burilish burchagi
deyiladi. Aylanayotgan nuqtaning aylana markazidan
uzoq-yaqinligidan qat’i nazar burilish burchagi bir
xil bo‘ladi. Burilish burchagi radian (rad) yoki
gradus (°) birliklarida o‘lchanadi.

Bir radian shunday burchakki, bunday burchak qarshisidagi
yoyning uzunligi shu aylananing radiusiga teng.

Ya‘ni Δ˘s = R da Δφ = 1 rad bo‘ladi (48-rasm).


1 radian taqriban 57 gradusni tashkil etadi, ya’ni
1 rad ≈ 57°. 48-rasmdagi R radius 2 radianga burilsa,
Δφ ≈ 114°, 3 radianga burilsa, Δφ = 172° bo‘ladi.
Radius R yarim aylanaga, ya’ni 180° ga burilishi
Δφ = 3,14 rad = π ni tashkil etadi. Jism bir marta
aylanganda aylana uzunligi s = 2πR ga tеng bo‘lgan
masofani bosib o‘tadi.
Burilish burchagining radian o‘lchovidagi ifodasi quyidagiga teng:
Aylanma harakatda chiziqli tezlik υ bilan bir vaqtda burchak tezlik ω
(omega) ham qo‘llaniladi. Bunda:


Download 116,43 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish