Режа: Сезги ҳақида тушунча Сезгиларнинг нерв – физиологик асослари Сезгилар таснифи ва турлари


Билинар – билинмас сезги ҳосил қилувчи қўзғатувчининг минимал кучи сезгирликнинг қуйи чегараси дейилади



Download 9,52 Mb.
bet5/6
Sana28.04.2022
Hajmi9,52 Mb.
#589057
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
3-сезги

Билинар – билинмас сезги ҳосил қилувчи қўзғатувчининг минимал кучи сезгирликнинг қуйи чегараси дейилади.
  • Сезги чегарасининг меъёри қанчалик кичик бўлса, мазкур анализаторнинг сезгирлиги шунчалик юксак бўлади.
  • Формуласи Е=—
  • P1
  • Е – сезгирлик Р-қўзғатувчининг таъсир меъёри.
  • Сезгининг мутлақо юқори сезувчанлиги деб қўзғатувчининг куч билан таъсир қилишига айтилади.
  • Сезгилар ўртасидаги биланар–билинмас фарқни ҳосил қилувчи иккита қўзғатувчи ўртасида мавжуд бўлган минимал фарқ ажратиш чегараси ёки айирма чегараси деб аталади.
  • Фарқланишнинг аксарият анализаторлари учун доимий бўлган нисбий ўлчаш билан белгиланади.
  • Кўриш анализатори учун бу нисбат тахминан
  • Эшитиш анализатори учун бу нисбат тахминан
  • Тактил анализатори учун бу нисбат тахминан
  • Немис физиги Г.Фехнер (1801-1887) Вебер ўтказган тажрибаларда олинган маълумотларга асосланиб, сезгиларнинг жадаллиги қўзғатувчининг кучига боғлиқлигини қуйидагича шаклида ифодаланган эди.
  • S = KLg j +C
  • Бунда S – сезгининг жадаллигини, j – қўзғатувчининг кучини, K ва C константлар ўзгармас, доимийлиги ва миқдорларни билдиради. Психофизик қонун номи билан юритиладиган қонун қуйидагича изоҳланади. Сезгининг жадаллиги қўзғатувчи кучининг логарифмига пропорционалдир. Ёки қўзғатувчининг кучи геометрик прогрессия йўли билан оша борган тақдирда сезгиларнинг жадаллиги арифметик прогрессия йўли билан ошади. Бу қонун Вебер - Фехнер қонуни ҳам деб аталади
  • Адаптация – ёхуд мослашув – сезги органлари сезгирлигининг қўзғатувчи таъсири остида ўзгариши демакдир.
  • Адаптация (ёки мослашиш) икки турга бўлинади:
  • а) негатив адаптация;
  • б) позитив адаптация.
  • Позитив адаптацияда кучсиз қўзғатувчи таъсири остида сезгирлик ошади. Кўриш анализаторида позитив адаптация, қоронғулик адаптацияси дейилади.
  • Негатив адаптация икки хил бўлади:
  • а) қўзғатувчининг давомий таъсиридан сезгирлик йўқолади. Масалан, қўлимизга юк қўйилса сезамиз, аммо вақт ўтиши билан сезмай қоламиз.
  • б) кучли қўзғатувчи таъсиридан сезгирликнинг сусайиши.
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish