Reja: Mahalliy byudjetlar Byudjet tizimi O‘zbekiston respublikasining qonuni byudjet tizimi to'g'risidagi umumiy qoidalar Mahalliy byudjet daromadlari qanday oshiriladi Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar Mavzu: Mahalliy byudjetlar daromadlari



Download 50,5 Kb.
bet2/8
Sana24.09.2021
Hajmi50,5 Kb.
#184122
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Byudjet hisobi-fayllar.org

Budjet  tizimi  —  turli  darajadagi  budjetlar  va  budjet  m ablag‘lari  oluvchilar yig‘indisini, budjetlarni tashkil etishni va tuzish prinsiplarini budjet  jarayonida  ular  o'rtasida,  shuningdek,  budjetlar  ham da  budjet  m ablag‘lari  oluvchilar  o ‘rtasida  vujudga  keladigan  o ‘zaro  rnunosa-  batlarni  o ‘zida  ifodalaydi.  0 ‘z vaqtida budjet tizim i  davlatning  moliya  tizim ining  eng  asosiy  b o ‘g ‘ini  hisoblanadi.
Наr  bir  mamlakatda  budjet  tizimining  tashkil  topishi  eng  a w a lo   davlatning  siyosiy  tizim i  va  uning  m a ’muriy -hududiy   tuzilmasiga  bevosita  bog‘liqdir.  Xalqaro  amaliyotda  hukum at  boshqaruv  vakolat-  larining   markaziy  hukumat  hamda  m a ’m u riy -hududiy   bo‘limlari o 'rtasid a  taqsimlanishi  asosida  barcha  davlatlar  quyidagi  guruhlarga  ajratiladi:

budjet  tuzilmasi  o ‘z  mohiyatiga  asosan   —  davlat  budjeti  va mamlakat budjet tizimini tashkil etish,  budjet tizimiga  kiruvchi alohida budjetlaro'rtasidagi o'zaro munosabatlar,  turli darajadagi budjetlarning faoliyat ko'rsatishini  huquqiy jihatdan ta ’minlash, budjetlarning tuzilishi va  tarkibi,  budjetlarning  darom adlarini  shakllantirish  hamda   budjet  mablag'larining  sarflanishi jarayonlarini  o‘zida  aks  ettiradi.Har  bir  davlatda  davlat  budjeti tuzilm asining  asosi, ushbu  davlatning siyosiy tizimi,  undagi  asosiy  qonunchilik hujjatlai vajamiyatning  qayta  ishlab  chiqarish  hamda   ijtimoiy  jarayonlaridagi  davlat budjetining  egallagan mavqevi  hisoblanadi.  Budjet tuzilmasining asosiy  tarkibiy  qismi  budjet  tizimi  hisoblanadi.

Davlat  o ‘ziga  yiiklatilgan  siyosiy,  iqtisodiy  va  ijtimoiy  vazifalarni  bajarish uchu n  doimiy ravishda pul  mablag‘lariga ehtiyoj sezadi.  Xuddi  shu  ehtiyoj  davlat  budjetining  darom adlari  hisobidan  qondiriladi.  O ‘zbekiston  Respublikasining  «Budjet  tizimi  to ‘g‘risida»gi  Qonunga  asosan  davlat  budjeti  d a ro m a d la ri  quyidagi  m a n b a la r  hisobidan  shakllanadi: 1.  Soliqlar,  yig‘imlar,  bojlar  va  qonunchilikda  o ‘rnatilgan  boshqa  majburiy  t o ‘lovlar. 2.  Davlatning  moliya va boshqa  aktivlarining joylashtirishi,  foyda-  lanishga  berilishi  va  sotishdan  kelgan  daromadlar. 3.  Amaldagi  qonunchilikka  asosan  meros,  sovg'a  qilish  huquqi  asosida  davlat  mulkchiligiga  o ‘tgan  mulkchilikdan  pul  tushumlari. 4.  Yuridik  va  jism oniy  shaxslar,  shu  ju m ladan  xorijiy  davlatlar  to m o n id an   beg‘araz  beriladigan  tarzdagi  pul  tushumlari. 5.  R ezident— yuridik shaxslar va xorijiy davlatlarga berilgan budjet ssudalari  hisobidan   tushumlar.

6.  Qonunchilikda  taqiqlanm agan  boshqa  daromadlar. 0 ‘zbekiston  Respublikasi  davlat  budjeti  darom adlarining  asosiy qismini  soliqlar tashkil  etadi. 


Hozirgi vaqtda  m am lakatim izda  yuridik va jism oniy  shaxslardan  quyidagi  soliqlar  undirilmoqda:—  darom ad  (foyda)  solig‘i  -stavkasi  9%;—  m ikroíirm alar  va  kichik  korxonalar  u c h u n   yagona  soliq  —  stavkasi  7%;— jism oniy shaxslarning daromadlariga soliq-amaldagi foiz stavka-  lariga  asosan  undiriladi;—  qo‘shilgan  qiymat  solig'i  —  stavkasi  20  %; — aksiz solig‘i — aksiz solinadigan m ahsulotlar bo'yicha differensial  stavkalarda; —  suv  resurslaridan  foydalanganlik  u c h u n   soliq; —  yer  osti  boyliklaridan  foydalanganlik  u c h u n   soliq; —  yer  solig'i;—  m ol-m ulk  solig‘i; —  ijtimoiy  infratuzilmani  rivojlantirganlik  u c h u n   soliq; —  mahalliy  soliqlar va  yig'imlar. 1-jadvalda  0 ‘zbekiston  Respublikasi  davlat  budjetining  d a ro m a d -  larining tarkibida bilvosita soliqlarning  (qo'shilgan qiymat solig‘i,  aksiz  solig‘i)  ulushi  yuqori  bo'lib,  2010-yilda  davlat  budjetining  d a ro m a d -  larida  ularning  ulushi  13,9  %  ni  tashkil  etgan. Bevosita  soliqlarning  egallagan  ulushi  6,2  %  ni,  resurs  to'lovlari  va  m ol-m uik  solig‘i  5,3  %  ni,  ijtimoiy  infratuzilm ani  rivojlantirish  solig'i  0,6  %  ni  va  boshqa  soliqlar  1,3  %  ni  tashkil  etgan.

0 ‘zbekiston  Respublikasining «Budjet tizimi  lo‘g‘risida»gi Qonunga  asosan  davlat  budjetining  xarajatlariga  quyidagilar  kiradi: 1.  Budjet  m ablag'larini  oluvchilar  uchun  joriy  xarajatlar; 2.  Joriy  budjet  transfertlari; 3.  Kapital  xarajatlar.  Bunga  quyidagilar  kiradi: —  davlat  ehtiyojlari  u c h u n   xorijda  yer  va  boshqa  m o l-in u lk n i sotib  olish;  davlat  ehtiyojlari  uchu n   yerga  va  boshqa  nom oddiy  aktivlarga huquqlarni  sotib  olish; * davlat  zaxiralarini  tashkil  etish. 4. Yuridik shaxslar uchun kapital  maqsadidan xarajatlami qoplashga yo ‘naltirilgan  budjet  transfertlari: * rezidentyuridik   shaxslar  va  xorijiy davlatlarga  budjet  ssudalari; *budjet  dotatsiyalari  va  davlat  maqsadli  jam g ‘armalariga  budjet ssudalari; —  amaldagi  qonunchilikda  m an   etilmagan  boshqa  xarajatlar.


Biz  0 ‘zbekiston  Respublikasida  budjet  mablag‘larini  oluvchilar  uch un joriy  xarajatlarni  quyidagi  jadvalda  ko ‘rishimiz  m um kin. Quyidagi jadval  m a ’lumotlari shuni  ko‘rsatadiki,  2010-yildagi  davlat  budjeti  xarajatlarining  tarkibida  ijtimoiy  soha  (ta’lim,  fan,  m adaniyat,  sport) xarajatlari  asosiy o ‘rinni  egallab turibdi. Aholini  ijtimoiy him oya  qilish xarajatlarining ulushi esa 2,2 %  ni tashkil etmoqda.  Milliy  iqtiso-  diyotni  rivojlantirish  xarajatlarining  ulushi  3,4  %  ni  tashkil  etm o q d a  va  m arkazlashgan  investitsiyalarni  moliyalashtirish  xarajatlari  ulushi  3,7 %  ni  tashkil  etgan.

Download 50,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish