Qarshi muhandislik iqtisodiyot



Download 7,43 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/168
Sana16.04.2022
Hajmi7,43 Mb.
#557414
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   168
Bog'liq
27.08.2021-2022 STO\'A Ma\'ruza matni

absolyut o‘lchash 
deb ataladi. 
Masalan, shtangensirkul yordamida bajarilgan o‘lchashlar absolyut o‘lchashdir, 
chunki unda o‘lchanayotgan kattalik kiymati bevosita olinadi. 
Biror kattalikning shu ismli birlik rolini o‘ynayotgan kattalikka nisbatini 
o‘lchash yoki kattalikni shu ismli birlik kattalik deb kabul kilingan kattalik 
bo‘yicha o‘lchash 
nisbiy o‘lchash 
deb ataladi. Masalan, optmetr yoki pishangli 
skoba yordamidagi o‘lchashlar nisbiydir: avval oxirgi o‘lchov yoki oxirgi o‘lchov 
bloki qo‘yiladi va o‘lchash vositalari shkaladagi ko‘rsatkich nolga teng bo‘ladigan 
qilib sozlanadi, so‘ngra o‘lchanadigan detalni joylashtiriladi va sanoq olinadi, ya’ni 
strelka detal o‘lchamining oxirgi o‘lchov yoki blokniig ma’lum o‘lchamidan 
chetga chikishini ko‘rsatadi. Temperaturani termoelektr effektdan foydalanishga 


14 
asoslangan o‘lchash yoki massani tortish usuli bilan, ya’ni massaga proporsional 
bo‘lgan og‘irlik kuchidan foydalanish usuli bilan o‘lchash ham nisbiy o‘lchashdan 
iborat. Nisbiy o‘lchashdan katta aniqlik zarur bo‘lgan xollarda foydalaniladi. 
O‘lchashlar o‘lchash prinsipini aniklab beradigan fizik xodisalarga asoslanib olib 
boriladi. Masalan, moddaning kengayishi bo‘yicha temperaturani o‘lchash, 
muvozanatlashtiruvchi suyuqlik ustunining ko‘tarilishi bo‘yicha vakuumni 
o‘lchash. O‘lchashning biror prinsipini amalga oshirish uchun turli texnik vositalar 
ko‘llaniladi. O‘lchashlarda ko‘llaniladigan va normallashgan metrologik 
xossalarga ega bo‘lgan texnik vositalar o‘lchash vositasi deyiladi. O‘lchash 
prinsipini va vositasini belgilab beradigan usullar majmui o‘lchash usuli deyiladi. 
O‘lchashlarda
bevosita (to‘g‘ridan-to‘g‘ri) baholash, differensial
,o‘lchov 
bilan 
taqqoslash
va

Download 7,43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   168




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish