«применение современных информационно коммуникационных технологий в проведении реформ в новом узбекистане»

«Yangi O‘zbekistonda islohotlarni amalga oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya 
Andijon 
 
27-29 oktabr 2021 yil 
247 
Shunday qilib, keng ma’noda "multimedia" atamasi foydalanuvchilarga eng 
samarali ta’sir ko‘rsatish uchun turli xil dasturiy va texnik vositalardan 
foydalanadigan axborot texnologiyalari spektrini anglatadi. 
Grafik, audio, foto va video ma’lumotlarning bir vaqtning o‘zida ta’siri tufayli 
axborotlashtirish vositalarida multimediyani qo‘llash orqali bunday vositalar katta 
hissiyotlarga egadir. 
Multimedia texnologiyalari ko‘plab turdagi axborotni mazmunli va uyg‘un 
tarzda integratsiya qilish imkonini beradi. Bu kompyuter yordamida maktab 
ta’limida tez-tez ishlatiladigan turli shakllarda ma’lumotlarni taqdim etish imkonini 
beradi: 

skanerlangan fotosuratlar, chizmalar, xaritalar va slaydlarni o‘z ichiga 
olgan tasvirlar; 

ovoz yozish, ovoz effektlari va musiqa; 

video, murakkab video effektlari; 

animatsiya va animatsiya simulyatsiyasi. 
Bugungi kunda ko‘plab fanlar va ta’lim yo‘nalishlari bo‘yicha multimediya 
ensiklopediyalari yaratilgan. O‘quv jarayonini yangi o‘qitish usullaridan 
foydalangan holda tashkil etish imkonini beruvchi o‘yin situatsion trenajyorlar va 
multimedia ta’lim tizimlari ishlab chiqildi. 
Multimedia turli xil ta’lim uslublari kontekstida qo‘llanilishi va turli xil 
yo`llar bilan odamlar tomonidan qabul qilinishi mumkin: ba’zilari o‘qish orqali 
o‘rganishni afzal ko‘radi, boshqalari - eshitish hissi orqali, boshqalari - video 
tomosha qilish orqali, va hokazo. 
Multimediyadan foydalanish o‘qituvchilarga o‘quv materiallari bilan turli 
yo‘llar bilan ishlashga imkon beradi, o‘quvchi materiallarni qanday o‘rganishni, 
elektron ta’lim vositalarining interaktiv imkoniyatlarini qo‘llashni va ularning 
sheriklari bilan birgalikda ishlashni qanday amalga oshirishni hal qiladi. Shunday 
qilib, talabalar ta’lim jarayonida faol ishtirok etadilar. 
Multimedia vositalari bilan ishlaydigan talabalar o‘zlarining shaxsiy 
qobiliyatlari va afzalliklariga moslashib, o‘zlarining ta’lim jarayoniga ta’sir 
ko‘rsatishi mumkin. Ular o`zlarini qiziqtiradigan materialni aniq o‘rganadilar, 
kerakli darajada ko‘p marta o‘rganishni takrorlaydilar, bu esa to‘g‘ri idrokka yordam 
beradi. 
Shunday qilib, sifatli multimediya vositalaridan foydalanish o‘quv jarayonini 
o‘quvchilar o‘rtasida ijtimoiy va madaniy farqlarga, ularning shaxsiy uslublari va 
o‘qitish tezligiga, ularning manfaatlariga moslashuvchan bo‘lishiga imkon beradi. 
Ta’lim sohasiga kiradigan eng zamonaviy multimediya vositalaridan biri turli 
xil modellashtirish vositalari va ularning faoliyati virtual haqiqat deb ataladigan 
texnologiyalarga asoslangan vositalardir. 
Virtual ob’ektlar yoki jarayonlar mavjud va xayoliy narsalar yoki 
jarayonlarning elektron modellarini o‘z ichiga oladi. Sifat virtual qog‘oz va boshqa 
moddiy axborot vositalarida taqdim etilgan ta’lim va boshqa ob’ektlarning elektron 
analoglarining xususiyatlarini ta’kidlash uchun ishlatiladi. Bundan tashqari, bu 

---