PLEVRIT Mannopova Malohat Plevrit - Plevrit — plevranit yalligʻlanishi. Koʻpincha oʻpkaning yalligʻlanishi oqibatida, baʼzan revmatizm, sil, yuqumli va allergik kasalliklar na-tijasida, ayrim hollarda esa koʻkrak qafasining jarohatlanishi oqibatida yuzaga keladi. P. quruq va ekssudatam boʻladi. Quruq P.da plevra pardalari qalinlashadi va gadir-budur boʻlib qoladi. Ekssudatli P.da plevra pardalari orasiga suyuklik toʻplanib, u tiniq, qon yoki yiring aralashgan boʻladi. P. koʻpincha bir taraflama, baʼzan esa ikki taraflama boʻlishi mumkin.
- Oʻtkir P. koʻpincha koʻkrak qafasida ogʻriq bilan boshlanib, yoʻtalganda, chuqur nafas olganda zoʻrayadi, bemor darmonsizlanib, temperaturasi koʻtariladi. Ogʻriq yalligʻlangan, notekis plevra pardalarining nafas olish vaqtida bir-biriga ishqalanishi natijasida yuzaga keladi. P.da bemor koʻproq kasal tara-fida yonboshlab yotadi.
- Plevra boʻshligʻida koʻp suyuqlik toʻplanishi oqibatida nafas olish qiyinlashadi, bemorning rangi oqaradi, lab, yonoqlari koʻkaradi va yuzaki nafas ola boshlaydi.
- P.ning kechishi va davom etishi asosiy kasallikning tabiatiga bogʻliq. Qu-ruq P. bir necha kundan soʻng tuzalib ke-tadi. Ekssudatli P. esa 2—3 hafta davom etishi mumkin. P.ning juda ogʻir oʻtadigan turlaridan biri yiringli forma-sidir. Bunda bemorning temperaturasi koʻtariladi, ertalabki va kechki temperaturasi oʻrta-sida katta farq boʻladi, u terlaydi, darmonsizlanadi, nafasi qisadi, yoʻtaladi.
- Kasallikning oʻtkir, boshlangʻich davrida bemor qimirlamasdan yotishi kerak. Uning ovqatlari yuqori kaloriyali, vitaminlarga boy boʻlishi lozim.
- P.ning oldini olishda sanitariya va gigiyena qoidalariga rioya qilish, organizmni chiniqtirib borish kerak.
Quruq plevrit - Klinikasi. Quruq plevritning asosiy alomati nafas vaqtida yonboshida og‘riq va quruq yo‘tal paydo bo‘lishidir. Bemor har nafas olganida og‘riq seziladi, shuning uchun ular qisqa, yuzaki nafas olishga o‘tadi va bu hol nafas qisishidagidek tasavvur tug‘diradi. Tana harorati yuqori yoki me’yorda bo‘lishi mumkin. Harorat egri chizig‘i xarakteri ma’lum darajada infeksiya tabiati bilan belgilanadi.
- Bemor ko‘zdan kechirilganda, ko‘krak qafasi shikastlangan, yarmining harakati biroz chegaralanganini ko‘rish mumkin. Yallig‘langan plevra ustini urib ko‘rish ko‘pincha og‘riq keltirib chiqaradi.
- Auskultatsiyada plevraning yallig‘langan qismi ustida krepita- tsiyani eslatuvchi plevra ishqalanish shovqini eshitiladi, bular orasidagi farq shundaki, krepitatsiya faqat nafas olish cho‘qqisida, plevraning ishqalanish shovqini esa nafas olish va chiqarish fazalarida eshitiladi.
- Quruq plevritda rentgenologik tekshirish diafragma yonida pastki yon qismlarida hammadan ko‘ra ko‘proq seziladigan juda yengil gomogen soya borligini ko‘rsatib beradi. Kasal tomonda diafragma harakatlarining ba’zida orqada qolishi ko‘riladi.
- Quruq plevrit, odatda, 1—2 hafta davomida odamning sog‘ayib ketishi bilan tugallanadi, og‘riq bosilib, harorat normal bo‘lib qoladi. Lekin bu kasallik uzoq davom etib, bitishmalar paydo bo‘lishi va plevraning bir-biriga yopishib qolishiga ham olib kelishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |