O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

Vlllasrning 40-yillarida 
xalifalikda toj-u taxt uchun kurash kuchayadl. 
Muhammad alayhlssalomning amakisi Abbosning evarasi 
Muhammad
ibn 
A li xalifalik taxti uchun kurash boshladi. Umaviylar Muhammad 
(s.a.v.) avlodlarini qirib yuborishda ayblandi. Hokimiyatni abbosiylarga 
topshirish kerak degan da’vo ilgari surildi. Xalifalikning deyarli barcha 
o‘lka \a viloyatlariga targ'ibotchilar yuborildi. Targ'ibotchilar aholining 
og'lr ahvoliga faqat umaviylar sababchi degan g'oyani oshkora targ'ib 
qlladilar. Shu tariqa xalifalikda umaviylar hukmronligini ag'daribtashlash 
uchun harakat boshlanib ketdi.
4.4. ABBOSIYLAR DAVRIDA XUROSON VA MOVAROUNNAHR
Xala noroziliainina kuchav/shi.
Umaviylarga qarshi umumiy norozilik, 
ayniqsa, xalifa 
Marvon II (744 - 750) 
davrida nihoyatda kuchaydi. Bunga 
xiroj miqdorining oshirilishi v a aholining muttasil hasharlarga majburan

---

48
jalb etilishi sabab bo'ldi. 
746-yili 
abbosiylarning targ’ibotchilaridan biri 
Abu Muslim 
Xurosonga keladí. U Xuroson ahoiisiga murojaat qilib 
payg'ambar avlodlarini quvvatlashga chaqiradi.
Q o
‘za ‘olonchilarnina to‘planishi.
Dastlab arab zodagonlari, so'ngra 
mahalliy dehqonlar Abu Muslimniqo'llab-quvvatlaydilar. Umaviylarga qar- 
shi tashviqotning sadosi tez orada Xuroson, Movarounnahr, Toxariston 
viloyatlariga keng tarqaladi. G'oya tarafdorlari awal Abu Muslim qarorgohi 
Moxuvon 
qal’asida to'planadi. Abu Muslimga kelib qo'shilgan kishilar 
ro'yxatga olinib, ularga aw al 
uchdirhamdan, 
keyinroq 
besh dirhamdan
maosh to'lanadi. Qizig'i shundaki, ro‘yxatdan o‘tgan kishilarning katta 
qismi qullardan iborat edi. Bu da/rda ham qullar aholi o'rtasida eng quyi 
tabaqa hisoblanib, ular bilan birsafda turish boshqa tabaqa vakillariga 
or tuyulgani hisobga olinib Abu Muslim qullar uchiin