O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

Shartnomaga ko'ra, Nodirshoh qo'shinlari uchun 8 yilga yetadigan
200 mirg xarvor bug'doy v a arpa to'plab beradi. Bundan tashqari,
Buxoro xonligi aholisidan 10 ming nafarli qo'shin to'planib Nodirshoh
ixtiyoriga jo'natiladi. Bu qo'shinga Muhammad Hakimbiyning o'g'li Mu­
hammad Rahim qo'mondon etib tayinlandi. Shu tariqa Buxoro Eronga
qaram davlatga aylandi.
Abulfayzxon amalda qo'g'irchoq hukmdorga aylanib qoldi. Muham­
mad Hakimbiy esa qo'shbegi lavozimini egalladi. Butun hokimiyat
amalda uning qo'lida to'plandi. Endi ashtarxoniylar hukmronligining
barham topishi muqarrar bo'lib qoldi.
Muhammad Rahimbiv.
Buxoroda ashtarxoniylar sulolasi hukmronli-
gi davrida o'zbek qabilalaridan mang'itlar va qo‘ng‘irotlarning nufuzi
baland edi. Bu ikki qabila haqiqiy hokimiyat ashtarxoniylar qo'lida bo'lib
turgan davrlarda ularga sadoqat bilan xizmat qilgandilar. Biroq keyin-
chalik Buxoroda mang'itlar alohida nufuzga ega bo'iish uchun astoydil
kurashdilar. Muhammad Hakimbiy davrida bu maqsadga erishdilar.
Muhammad Hakimbiy 1743-yili vafot etgandi. Uning o'g'li Muham­
mad Rahimbiy o'zining muntazam qo'shinga egaligidan foydalanib,
hokimiyatda otasi kabi alohida mavqe uchun da’vogarlik qila boshladi.
So'nggi ashtarconiy Abulfayzxon unga bosh vazirlik lavozimini berishga
majbur bo'ldi va oxir-oqibatda markaziy hokimiyat uning qo'lida to'plandi.
Nodirshoh 1747-yili o'ldirilganidan so'ng Eronda boshlangan ich-

---

152
ki kurashlar Muhammad Rahimbiyning Buxoro taxtini egallashiga yo‘l
oehib berdi. Uning buyrug'i bilan Abulfayzxon ham 1747-yili oldirildi.
Muhammad Rahimbiy taxtga Abulfayzring o'gli Abdulmo'minni o'tqazdi