O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta'limi vazirligi navoiy davlat pеdagogika instituti

4.Ijtimoiy  chekinish.
  Ijtimoiy  chekinish  tushunchasi  ijtimoiy  me'yor  tushunchasi 
bilan  bog`liq.  Ijtimoiy  me'yor-bu  jamiyat  rivojlanishining  ma'lum  bosqichida  insonlar 
yoki  ijtimoiy  guruhlar  faoliyati  va  xulq-atvoridagi  yo`l  qo`yilgan  yoki  mumkin  bo`lgan 
qoidalar,  hatti-harakatlar  andozasidir.  Ijtimoiy  chekinish  yoki  og`ishlarning  oldini  olish 
va tartibga solib borish uchun qadimda turli xil afsonalar, an'analar va diniy  marosimlar 
yaratilgan. 
Ijtimoiy me'yor ikkita guruhga ajratiladi: 
▪ 
Universal, ya'ni jamiyayatdagi barcha insonlarga xos. 
▪ 
Xususiy,  ya'ni  jamiyatdagi  ma'lum  guruh  yoki  ma'lum  kasb  egalari  xos 
me'yorlardir  Ijtimoiy  me'yorlarni,  shuningdek  huquqiy,  ma'naviy,  siyosiy,  diniy  va 
q.k.deb ham guruqlarga ajratish mumkin. 
 
Ijtimoiy  me'yorlar  va  insonlarning  ulardan  oqishi  yoki  chekinishi  ular  yashab 
turgan  jamiyatning  ajralmas  faktori  bo`lib  hisoblanadi.  Bolalar  orasidagi  ijtimoiy  oqish 
esa  uning  o`sha  jamiyatda  salbiy  sifatlar  ta'sirida  tarbiyalanishi,  salbiy  ijtimoiy  guruhga 
kirishga,  ijtimoiy  rolni  egallab,  ijtimoiy  tajribalarni  o`rganishi  sifatida  xarakterlanadi. 
Pedagogika buni “tarbiyasi oqir bolalar” deb yuritishadi.  
Ya'ni bu bolalarning hatti-harakatlari, xulq-atvorlari jamiyat tan olgan me'yorlarga 
zid.  Ijtimoiy  pedagogning  ish  faoliyati  esa  shunday  oqishlarni  profilaktika  hamda 
reabilitatsiya qilishga qaratilgandir. 
M. A. Galaguzova tomonidan turli og’ish turlarining tasnifi quyidagicha berilgan: