O‘zbeкiston respubliкasi

MAVZU YUZASIDAN SAVOL VA TOPSHIRIQLAR 
1.
Muloqot jarayonida nutq tovushi o‗zida qanday jihatni 
birlashtirgan murakkab nutqiy birlik sifatida namoyon bo‗ladi? 
2.
Fonetikaning turlari haqida gapiring. 
3.
Fonologiya nima? 

---

72 
4.
N.S.Trubetskoy «Fonologiya asoslari» asarida fonologik 
ziddiyatni qanday tasniflaydi? 
5.
Fonemalarning asosiy, sistema hosil qiluvchi belgisi qaysi? 
6.
Unli fonemalarning asosiy belgilariga ko‗ra tasnifi haqida 
gapiring. 
7.
Unli fonemaning har biri necha belgidan iborat va ular 
qaysilar? 
8.
O‗zbek tilida unli fonemalar qanday ziddiyatni hosil qiladi? 
9.
Hozirgi o‗zbek tilida nechta undosh fonema bor? 
10.
Ziddiyatda turgan fonemaning birida bor, ammo ikkinchisida 
mavjud bo‗lmagan belgi qanday ataladi? 
11.
Undosh fonemalar artikulyatsion o‗rniga ko‗ra qanday 
munosabatlarga kirishadi? 
12.
Hosil bo‗lish usuliga ko‗ra undosh fonemalar qanday 
ziddiyatni yuzaga keltiradi? 
13.
Fizik (akustik) va fiziologik (artikulyatsion) o‗xshashlik deb 
nimaga aytiladi? 
14.
Bir fonema ham tor, ham keng yoki ham jarangli, ham 
jarangsiz bo‗la oladimi? Sababini tushuntiring. 
15.
Grafema nima? 
16.
Fonema variantining ifodasi haqida nimalar deya olasiz? 
17.
Tovush kombinator-pozitsion o‗zgarishining qanday turlari 
bor? 
18.
Singarmonizm haqida nimalarni bilasiz? 
19.
Assimilyatsiya qanday hodisa? 
20.
Og‗zaki nutqda ba‘zan yonma-yon kelgan undosh 
tovushlarning o‗rin almashishi jarayoni qanday nomlanadi? 
21.
So‗zning birinchi bo‗g‗inida biror unlining, odatda, tor 
unlining kuchsizlanib talaffuz qilinishi qanday hodisa? 
22.
Кompozitsion derivatsiya va analitik shakl yasalishidagi 
morfonema haqida nimalar deya olasiz? 
23.
Morfema variantlashuvining qanday turlari mavjud? 
24.
Reduplikatsiya jarayonidagi o‗zgarish nima? 
25.
Bir leksema yoki morfemaning variantini yuzaga chiqaruvchi 
almashinuvchi tovush juftligi qanday nomlanadi? 
26.
O‗zbek tili talaffuz me‘yorlari qaysi qonuniyat asosida ishlab 
chiqilgan? 

---

73