O‘zbеkistоn rеspublikаsi

 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

FOYDALI MASLAHATLAR 
Ilmiy axborot bilan ishlash
MUTOLAA TURLARI VA QOIDALARI 
 
Mutolaa – 
bu nutqiy faoliyatning murakkab turi bo‘lib, sof texnik jihati – 
mutolaa qilish va tez o‘qish malakalarini orttirish va ijodiy jihati 
– 
matndan zarur 
axborotlarni olishdan iborat
. 
Mutolaa turlari 
Mazmunga kirib borish darajasiga ko‘ra mutolaa quyidagi turlarga bo‘linadi: 
• 
ko‘z yugurtirib chiqish 
– umumiy taassurot olish uchun; 
• 
matn bilan tanishib chiqish 
– umumiy mazmunni bilib olish uchun; 
• 
o‘rganuvchi mutolaa 
– mavjud ma’noning eng ko‘p hajmini o‘zlashtirish uchun. 
Matn bilan tanishib chiqish va o‘rganishdan oldin odatda kitobga 
ko‘z 
yugurtirib chiqiladi
. Kitobning mazmuni, boblar yoki paragraflar nomlari, asar 
muallifi bilan tanishib olish uchun shunday qilinadi. 
Ko‘z yugurtirib chiqishda odatda kitobning titul varag‘i, mundarijasi, 
annotatsiya, matndagi ayrim parchalar va gaplar bilan tanishib olinadi. Ana shu 
axborotning o‘zi ushbu manbaning qanchalik zarur bo‘lishini belgilashga yordam 
beradi. 
Matn bilan tanishib (tanlangan joylarni o‘qish) 
bir necha manbalardan 
ayrim masalalarni ajratib olish, shuningdek mazkur masala bo‘yicha o‘zining 
nuqtai nazarini hosil qilish maqsadida olingan axborotlarni qiyoslash va 
solishtirish uchun qo‘llaniladi.