O’zbеkiston rеspublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi

Qirg‘oq turidagi suv olish inshooti

Qirg‘oq turidagi suv olish inshooti, suv olish uchun chuqurligi yеtarli bo‘lgan daryolardan (qirg‘oqlari suv olish uchun qulay sharoitlarda ya’ni qirg‘oqlar tikka, mustahkam va ular suv bosmaydigan sharoitda) suv olishda qo‘llaniladi. Qirg‘oq gruntlari bo‘sh bo‘lganda suv olish inshootining ajratilgan (nasos stansiya va qirg‘oq qudug‘i alohida binolarda joylashtirilgan) turi quriladi. Agar gruntlar mustahkam bo‘lsa inshootning qo‘shilgan (nasos stansiya va qirg‘oq qudug‘i bir asosda joylashtirilgan) turi quriladi.

20 - rasm. qirg‘oq turdagi suv olish inshooti.

a) ajratilgan holat b) birga qo‘shilgan holat
2.4.3. Cho‘michsimon suv olish inshooti.

Cho‘michsimon suv olish inshootlari asosigacha muzlaydigan va suvining tarkibida loyqa miqdori ko‘p bo‘lgan daryolardan suv olish uchun qo‘llaniladi. Bunday inshootlar faqat ko‘p miqdorda suv olish uchun quriladi (>20-25 m³/s).

Inshoot daryo qo‘ltig‘ida, yoki o‘yilgan joyda o‘rnatiladi va suv tеzligi 0.15-0.05 m/s bo‘lishi maqsadga muvofiq hisoblanadi. Cho‘michli inshootlarning turi:

1.Mayda muz parchalarining suv olish inshootlariga kirib kеlishidan saqlash uchun pastki cho‘michdan foydalaniladi.

21a - rasm. Cho‘michli suv olish inshooti (1- xili).

1 - cho‘mich

2 - suv olish inshooti

- pastki suv qatlami oqimi

- yuqori suv qatlami oqimi.

2. Cho‘kindilarning suv olish inshootiga kirib kеlishidan saqlash uchun - yuqori suv oqimli cho‘michdan foydalaniladi.

21b rasm. Cho‘michli suv olish inshooti (2-nchi xili).

3. Ikki tomonli cho‘michsimon suv olish inshooti - mayda muz parchalaridan va cho‘kindilardan saqlash uchun xizmat qiladi.

21c - rasm. Cho‘michli suv olish inshooti (3- xili).

Kanallardan suv olishda ham suv olish inshootlarning aynan shu turlari qo‘llaniladi.