O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus

45



Samaralilik. Resurslar taqsimotida OT foydalanuvchi uchun maksimal holda tizim resurslaridan foydalanish darajasini oshirish kerak. Tizimning o‘zi esa iloji boricha kamroq resurslardan foydalanishi kerak. Resurslarning OT tomonidan band qilinishi foydalanuvchi imkoniyatlarini kamaytirishga olib keladi.

Moslanuvchanlik. Tizim amallari foydalanuvchiga qarab sozlanishi mumkin. Resurslar majmuasi OT effektivligi va samaradorligini oshirish maqsadida ko‘paytirish yoki kamaytirish mumkin.

Kengaytiruvchanlik. Evolutsiya jarayonida OT ga yangi fizik va dasturiy resurslar qo‘shilishi mumkin.

Aniqlik. Foydalanuvchi, tizim interfeys darajasidan pastda sodir bo‘ladigan jarayondan bexabar qolishi mumkin. Shu bilan birga foydalanuvchi tizim haqida qancha bilgisi kelsa, shuncha bilish imkoniyatiga ega bo‘lishi kerak. Bu holatda interfeys tizimida qabul qilingan qoida va fizik qurilmalar ulanishi va o‘zaro bog‘liqligining funksional tavsifi asosida amalga oshirilishi kerak.

1. 
   MS DOS operatsion tizimi Fayl va katalog tushunchasi
   

Ixtiyoriy belgilar ketma-ketligining xotirada biror nom bilan saqlanishiga fayl deb aytiladi. Masalan, dasturlar, hujjatlar va shu kabi ma’lumotlar. Fayllar matnli va ikkilik tizimi ko‘rinishida bo‘ladi. Matnli fayllar foydalanuvchining o‘qishi uchun mo‘ljallangan bo‘lib, ixtiyoriy belgilardan tuzilgan satrlardan tashkil topadi. Har bir satr Enter tugmasi bilan yakunlangan va yangi satrdan boshlangan bo‘ladi. Ma’lumki, matnni tahrirlash va ko‘rish paytida Enter tugmasining belgisi ekranda ko‘rinmaydi.

Xotirada saqlanayotgan informatsiya turiga qarab foydalanuvchi yoki 0K tomonidan faylga qo‘shimcha tur beriladi. Tur sifatida uzunligi 1 tadan 3 tagacha bo‘lgan lotin harflari, raqamlar va ba’zi belgilar ishlatilishi mumkin. Umuman olganda, tur ishlatilmasligi ham mamkin. Faylning to‘liq nomi ikki qismdan iborat, unda fayl nomi va nuqta bilan ajratib chizilgan fayl turi yoziladi. Odatda fayl turini fayl kengaytmasi deb yuritiladi. Masalan: Command.som, Spartak.bat, Prog.bas, Misol.txt.