O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samdu oʻzbekiston-finlandiya pedagogika instituti

Topshiriq. Atash ma’nosiga ega bo‘lmagan yordamchi so‘zlarni topib daftaringizga ko‘chiring.
Buyuk Xitoy devori
U xitoychada “Vanli chongchang” deya nomlanib, “10 ming li uzunlikdagi devor” ma’nosini anglatadi. Uning dastlabki qismi qal’a devori sifatida miloddan avvalgi IV-III asrlarda imperator Sin Shixuandi davrida qurilgan. Devor tosh va g‘ishtdan ishlanib, ichini tuproq bilan to‘ldirgan holda, shibbalab bunyod etilgan. Miloddan avvalgi 2-1-asrlarda g‘arb tomonga 500 kilometrga uzaytirilgan. 2001-yilda ilmiy tadqiqotlar natijasida uning asli uzunligi 530 kilometr, deya e’tirof etildi. Buyuk Xitoy devorining o‘rtacha balandligi 9 metr. Kengligi 5-6,5 metr. Devorda soqchilar uchun to‘rtburchak burjlar qurilgan va ularning balandligi 10-12 metrgacha yetgan. Har 10 kilometrda kuzatish, xabar berish minoralari, tog‘dagi muhim o‘tish joylarida qo‘rg‘onlar bo‘lgan. (Гадоев К, Бердиева С. Сайёрамиз мўъжизалари. Тошкент: “O‘zbekiston”. 2012. 106-б.)


Topshiriq. Quyidagi Jomiy qalamiga mansub hikoyani o‘qing va daftaringizga husnixat asosida ko‘chiring. Bog‘lovchi, ko‘makchi va yuklamalarni toping. Matndagi vazifasini tushuntiring.
Agar och bo‘lsang, qanday osh, non ko‘rsang senga qattiq ishtaha qo‘zg‘atadi. Sen bilan o‘tirgan ulfatlaringda esa ishtahang senga nisbatan nafrat uyg‘otadi.
Quyuq, suyuq har na topsang uyingda,
To‘yib yeb olganing yaxshidir be shak.
O‘zgalar taomin havas aylama,
Pastlar atosidan qoqib ket etak.
“BAHORISTON”

Topshiriq. Ham, -u, -yu, -da yordamchi so‘zlar ishtirokida bog‘lovchi va yuklamali gaplarga misollar yozing.
Topshiriq. Quyidagi gaplar orasidan bilan bog‘lovchisi va bilan ko‘makchisini ajrating.
Bugun mehmonga mashina bilan keldim. Sen bilan men vatanimiz bo‘ylab sayohatga otlandik. Sherali Sanjar bilan to‘garak darslariga boryapti. Kitob do‘konidan kitob bilan daftar sotib oldim.


32-MAVZU: “NUTQ ODOBI”. NUTQ USLUBLARI. BADIIY USLUB