O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi kolleji

Oyna turlari
WINDOWS da ishlatiladigan oynalarni besh turga bio`lish mumkin, ular quyidagilar:

• 
  WINDOWS - dasturlar oynasi;
  
• 
  DOS- dasturlar oynasi;
  
• 
  WINDOWS - dasturlarning ikqilamchi oynasi (dastur yordamida tashqil qilinadi);
  
• 
  Muloqot yoki so`rov oyansi (WINDOWS dasturi ishlayotgan vaqtda hosil bo`ladi);
  
• 
  Papkalar oynasi.
  

Oyan turlarining har birini qisqacha ta’riflab o`tamiz.
WINDOWS dasturlari oynasi. Bu haqida yuqorida batavsil ma’lumot bergan edik. Sarlavha satrida dastur nomi joylashgan bo`ladi.
DOS –dasturlar oynasi. WINDOWS ostida DOS yordamida boshqariladigan dasturlarni ham ishga tushirish mumkin. Bunday dastur ikki rejimda ishga tushirilishi mumkin: to`liq ekranli va oynada. Birinchi rejim to`gidan–to`g`ri DOS yordamida boshqariladigan dasturlar ishidan mutlaqo farq qilmaydi. Oynada bajariladigan rejimda esa dastur ishini boshqarishda juda qulaylik yaratadi. Faqat DOS – dasturi oynasida menyu satri mavjud bo`lmaydi xolos. Qolgan barcha oyna elamentlar mavjud bo`ladi. Sarlavha satrida DOS – dasturi nomi joylashgan bo`ladi.
WINDOWS – dasturi ikqilamchi oynasi. Uni dasturning o`zi tashqil qiladi. Bu oynada tahrir qilinayotgan axborotlar (matn, grafik va boshqalar) joylashgan bo`ladi. Ikqilamchi oynada menyu satri va uskunalar paneli mavjud emas, qolgan barcha elamantlar mavjud bo`ladi. Sarlavha satrida esa tahrirlanayotgan hujjat nomi joylashadi. Ikqilamchi oyna dastur oynasibilan birlashtirilgan holda ham bo`lishi mumkin. Bunday hollarda sarlavha satrlari bitta bo`lib birlashadi va sarlavha ostida menyu satri joylashadi. Menyu satrida ikqilamchi oyna o`lchamini o`zgartiruvchi tugmachalar joylashadi (1.12-rasm).
Papkalar oynasi qanday sozlanishidan qat’iy nazar oyna elemantlarining barchasini yoki ma’lum bir qismanni o`zida saqlashi mumkin. Oynani tashqil etuvchilari papkani tashqil etuvchilari bilan mos tushgan bo`ladi. Bunda axborotlar yirik va kichik ko`rinishdagi piktogammalarda (mos ravishda 1.13–rasm va 1.14- rasm) hamda ro`yxat (1.15-rasm) yoki jadval (1.16-rasm) ko`rinishida namoyish qilinadi.
Kompyuterdagi fayllar, papkalar va disklar haqida to`liq ma’lumot olish uchun Web – sahifa ko`rinish stili ishlatiladi (1.17-rasm).

Aktiv va noaktiv oyna

Ekranda ko`rinayotgan joriy oyna aktiv, qolgan oynalar esa noaktivm oynalar hisoblanadi. Aktiv oyna barcha oynalar ustida joylashgan bo`lib, joriy vaqtda bajarilayotgan barcha amallar unga tegishli bo`ladi (undagi dastur ham aktiv hisoblanadi). Aktiv oynaning sarlavhasi ochiq rangda bo`ladi, noaktivm oynaniki esa sust rangda bo`ladi.
Agar dastur oynasi noaktivm bo`lsa, u holda dastur fonli rejimda bajarilayotgan bo`ladi.