Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

MAVZU: Harakat xavfsizligi va transportda yurish odobi

Avtobus, trolleybus, tramvay, metro uzog‘imizni yaqin qiluvchi jamoat transportidan tez-tez foydalanamiz. Ko‘pincha tarbiyasizlar tufayli, transport salonida mushtlashishgacha boradigan janjallar, dilxiraliklar bo‘lib turadi. Natijada transport o‘z manziliga muddatidan kechikib keladi. Har bir yo‘lovchi ko‘zlangan manzilga vaqtida borishi uchun jamiyatda qabul qilingan qoidalarga rioya qilishi, odamgarchilikni unutmasligi kerak.

• 
  Avvalo tranportga navbat bilan chiqishi;
  
• 
  nogiron, keksa, kasal va yosh bolali ayollarning transportga chiqib joylashishiga yordam berishi;
  
• 
  darhol salon ichkarisiga kirishi;
  
• 
  orqaga, elkaga osib olgan sumkasini halaqit bermaydigan qilib ushlab olishi;
  
• 
  yoshlarning o‘zidan kattalarga joy berishi;
  
• 
  yigitlarning o‘zidan kattalarga va har qanday yoshdagi ayollarga joy berishi;
  
• 
  yosh qizlar ham yoshi kattalarga albatta joy berishlari shart. (Sog‘ligi yaxshi bo‘lmasa, aybi yo‘q, ammo uzr so‘rashi kerak.)
  
• 
  tushadiganlarni o‘tkazib yuborishi;
  
• 
  vaqtida chipta olishi;
  
• 
  tushmoqchi bo‘lsa, iltimos ohangida so‘rashi;
  
• 
  yo‘l berganlarga rahmat aytishni unutmasligi;
  
• 
  xotin-qizlarga yo‘l ochib, tushishiga yordam berishi;
  
• 
  tushadigan bekatiga ilgariroq harakat qilishi kerak.
  

Mumkin emas:

• 
  transportga iflos kiyimda chiqish;
  
• 
  loy oyoq kiyimlarini tozalamay chiqish;
  
• 
  yuqumli kasalliklar bilan kasallanganda to‘la davolanmay turib umumiy transportdan foydalanish;
  
• 
  o‘zi bilan tumshug‘bog‘siz yoki qafasga solinmagan hayvonlarni olib chiqish;
  
• 
  haydovchiga xalaqit berish;
  
• 
  o‘rindiqlarga yukini qo‘yish;
  
• 
  chiqish va tushish joylarini to‘sib turish;
  
• 
  uzun sochlarni yoyib chiqish;
  
• 
  chipta va boshqa qog‘oz parchalarini salonga tashlash;
  
• 
  yopishqoq narsalarni o‘rindiqlarga yopishtirish;
  
• 
  salon devorlari yoki o‘rindiqlarga o‘yib yozish;
  
• 
  salon devorlari yoki o‘rindiqlarga har xil ma’lumotlarni yozish;
  

• 
  ochiq holda qo‘lida muzqaymoq, turli
  
• 
  eshik tagida turish;
  

irinliklar bilan salonga kirish;

• 
  eshikning ochilib-yopilishiga xalaqit berish;
  
• 
  boshqalarga tiralib turish;
  
• 
  o‘tkir tig‘li narsalarni g‘ilofsiz olib yurish;
  
• 
  yog‘li, moy-bo‘yoq kabi transport harakatida to‘kilishi mumkin bo‘lgan idishlar og‘zini mahkamlamay, o‘rog‘liq holda olib chiqish;
  
• 
  eshiklar ochilgach, yo‘lovchilarning elkasiga turtib, tirsagi bilan itarib chiqish yoki tushish;
  
• 
  ushlagichlarga suyanib, boshqalarga xalaqit berish;
  
• 
  baqirib-chaqirib gaplashib ketish;
  
• 
  telefonda ovozini baralla qo‘yib gaplashish;
  
• 
  telefondagi qo‘shiqni baland ovozda qo‘yib eshitib ketish;
  
• 
  behayo xatti-harakatlar qilish;
  
• 
  ochiq oynalardan buyum va har xil narsa otish;
  
• 
  o‘rindiqlarga iflos, ho‘l narsalarni qo‘yish;
  
• 
  bexosdan turtilib ketganlarga o‘qrayish, baqirish;
  
• 
  kattalarga joy bermaslik maqsadida o‘zini gazeta yoki kitob o‘qiyotganga solish;
  
• 
  o‘zini uxlayotgan qilib ko‘rsatish; birov o‘qiyotgan gazetaga qarash to‘g‘ri emas.