O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

364-rasm.
 Ko‘z olmasining qon tomirlari: 
l-com ea; 2-vasacorporis
ciliaris; 3-a. ciliaris anterior; 4-m . rectus lateralis; 5-v. vorticosa; 6-sclera 7-a.
et v. episcleralis; 8-a. ciliaris posterior longa; 9-aa.ciliares posteriores breves; 10-
vagina extema n. optici; 1 l-a . et v. centralis retinae; 12-arteriola nasalis retinae;
13-choroidea; 14-ora serrata; 15-pars ciliaris retenae; 16-processus ciliaris; 17-
lens; 18-iris; 19-zonula ciliaris; 20-camera posterior; 2 1-angulus iridocomealis;
22-sinus venosus sclerae; 23-camera anterior.
386

---

Ko‘zning qon tomirli pardasida kalta va uzun orqa hamda oldingi 
kiprikli arteriyalar tarmoqlanadi. Orqa kiprikli arteriyalar ko‘z 
arteriyasidan chiqib, ko‘z olmasining orqa qismiga boradi. Ko‘ruv 
nervi atrofida skleraga kirib, ular qon tomirli pardada tarqaladi. 
Kalta orqa kiprikli arteriyalar 4 -
6
ta, ular sklerani teshib o‘tib ko‘p 
sonli tarmoqlarga boiinadi va xususiy tomirli pardani hosil qiladi 
(364-rasm).
Sklerani orqa kalta kiprikli arteriyalar qon bilan ta’minlaydi. 
Uzun orqa kiprikli arteriyalar ko‘z ichida sklera bilan tomirli parda 
orasida kiprikli tanaga qarab yo‘naladi. Kiprikli mushakning oldingi 
uchida har bir arteriya ikki tarmoqqa boiinadi. Bu arteriyalaming 
tarmoqlari rangdor parda ichida ikkinchi arteriyaning tarmoqlari 
bilan anastomozlashadi. Ular rangdor pardaning kiprikli tana 
chekkasida pangdor pardaning katta arterial halqasini, rangdor 
pardaning qorachiq chekkasida rangdor pardaning kichik arterial 
halqasini hosil qiladi.Rangdor parda to‘qimasiga katta arterial 
halqadan tarmoqlar boradi.Oldingi kiprikli arteriyalar mushak 
arteriyalaming davomidir. Oldingi kiprikli arteriyalar to‘tta to‘g‘ri 
mushaklaming payida tugamasdan ko‘z olmasining yuzasi bo‘ylab 
episkleral to‘qimaga boradi va muguz pardaning chetigan 3-4 mm 
orqaroqda ko‘z olmasiga teshib kiradi.
Ular orqa kiprikli arteriyalar bilan anastomozlashib, rangdor 
pardaning katta arterial halqasini hosil qilishda va rangdor pardani 
qon bilan ta’minlashda ishtirok etadi.
Qovoqlami va konyunktivani medial va lateral qo voqlar arteriyalari 
qon bilan ta’minlaydi. Ular qovoqlar ichida anastomozlashib 
yuqorigi va pastki qovoqlar ravogini hosil qiladi. Ko‘z yoshi bezini 
o‘z nomidagi arteriya qon bilan ta’minlaydi.
Ko‘z olmasi va uning yordamchi hosilalaridan vena qoni shu 
nomdagi venalar orqali o‘tadi. To‘r pardaning markaziy venasi 
va uning oqimlari o‘z nomidagi arteriyani yoniga yo‘naladi. Ko‘z 
olmasining xususiy tomirli pardasi vena to‘ridan 4 - 6 vortikoz 
venalar hosil boiadi.U lar sklerani teshib o‘tib, ko‘z venalariga 
quyiladi. Oldingi kipriki venalar kiprikli tana, rangdor parda va
387

---

skleradan qon yig‘adi. Qovoqlar va konyunktiva venalari ko‘z va 
yuz venalariga quyiladi.