О. Р. Райимбердиева бухгалтерия ҳисоби, ИҚтисодий таҳлил ва аудит

Усуллари 
Ички аудит - ахборотнинг тўғрилигини баҳолаш; 
Ташқи аудит - ахборотнинг тўғрилигини баҳолаш 

Ҳисобот 
Ички аудит - бошқарув олдида; 
Ташқи аудит
- аудиторлик хулосасини якуний қисми нашр қилиш мумкин, аналитик 
қисми мижозга берилади. 
Аудитнинг ривожланиши нуктаи назаридан у 3 турга бўлинади: 
1. 
Тасдиқловчи аудит; 
2. 
Тизимий-йўналтирилган аудит; 
3. 
таваккалчиллиги асосланган аудит. 
Йўналиш нуқтаи назаридан аудит қуйидагиларга бўлинади: 
1. 
Умумий аудит (ташкилий-ҳуқуқий шаклидан ва мулк туридан қатъий назар 
корхоналар, бирлашмалар, ташкилотлар ва муассасалар); 
2. 
Банк аудити; 
3. 
Суғурта ташкилотлар аудити; 
4. 
Биржа аудити; 
5. 
Бюджетдан ташқари фондлар аудити; 
6. 
Инвестицион аудити. 
102 
123 

---

Масалан, пахтанинг навлар бўйича туркумланиши, компьютерларнинг авлодлар бўйича 
туркумланиши ва ҳ.к. 
Маҳсулотларнинг турлар бўйича йириклаштирилган таркиби унинг номенклатурасини 
белгилайди. Маҳсулотлар ассортименти ва номенклатураси таҳлилида белгиланган ва ишлаб 
чиқарилиши режалаштирилган маҳсулотларнинг ўзгаришларига баҳо берилади. Якуний 
кўрсаткич сифатида алоҳида маҳсулотлар тури бўйича режа бажарилишини ҳарактерловчи 
кўрсаткич аниқланади. Маҳсулот ассортименти бўйича режа бажарилиши куйидагича 
аниқланади: 
Ар=Ассортимент бўйича ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми : Режа бўйича ишлаб 
чиқариши белгиланган маҳсулот х100 
Корхонада маҳсулот ишлаб чиқариш режаси 107,7% га бажарилган. Лекин ассортимент 
бўйича режа 96,6% га уддаланган. Корхонада маҳсулот ишлаб чиқаришдаги таркиб 
ўзгаришлар 3,1% га тенг бўлган (4-жадвал). 
Ишлаб чиқаришнинг маромийлиги таҳлили. 
Маҳсулот ишлаб чиқариш 
маромийлиги деб, маҳсулот ишлаб чиқаришнинг қисқа даврийликда ёки тенг вақтлар 
оралиғида бир хил даражада сақланишига айтилади. Маҳсулотлар ассортименти таҳлили 
уларнинг турлар бўйича ўзгаришини ҳарактерласа, маромийлик даврий, тенг тақсимотни ва 
уларнинг ўзгаришини ҳарактерлайди.