Neft va gaz1

9.2. Absorbsiya usulida gazni quritish
Ushbu usulda asosan suyuq sorbentlar (yutuvchi) qo‘shilib,
tabiiy gaz tarkibidan turli xil komponentlarni ajratishga
mo‘ljallangan.
Absorbsiya usulida gazni quritish texnologiyasi gaz tarkibidan
namlikni yo‘qotish bilan ham amalga oshiriladi.
Absorbentlar tariqasida gazlarni quritishda shunday moddalar
qo‘shilishi kerakki, zanglashni kamaytiruvchi, kam qovushoqli,
namligi katta, barqarorlashtiruvchi uglevodorodlar bilan qiyin

---

90
aralashadigan tomonlarni o‘ziga jam qilishi kerak. Absorbentlar
sifatida, asosan, glikol birikmalardan etilenglikol (C
2
H
6
O
2
),
dietilenglikol (DEG) (C
4
H
10
O
3
), trietilenglikol (ÒEG)
(C
6
H
14
O
4
) ishlatiladi.
Keltirilgan moddalar eng kichik qaynash haroratiga ega bo‘lib,
ularni tiklash davrini kamaytiradi.
Quritish davrida harorat pasayishi bilan glikollarning
qovushoqligi ortadi. Shuning uchun jarayonni 283 K dan pastga
tushirmaslik kerak yoki ko‘ðincha qovushqoqlikni kamaytirish
uchun butil karbinol, benzoil sðirti qo‘shiladi.
Jarayon rejimi haroratni kolonnalarda DEG uchun 437 K
(164°C), ÒEG uchun, 473 K (200°C) ushlab turish kerak.
Adsorbsiya usulida gazni quritishda gazdagi namlik va bug‘larni
quruq yutuvchi komponent (adsorbent)larni qo‘shish bilan amalga
oshiriladi.
Adsorbentlar sifatida xlorli kalsiy, aktivlangan aluminiy oksidi,
selikagellar ishlatiladi.
Ushbu adsorbentlar ham mexanik va termik jihatdan
mustahkam zanglashni kamaytiruvchi kamyob bo‘lmagan
mahsulotlar bo‘lib, to‘yingach almashtirilib turishi kerak.