Neft-gazkimyo sanoati texnologiyasi

 
 
 

---

116 
 
Jadval №26 
 
 
 
 
 
100
0
S dagi 
qovushqoqligi, 
mm
2
/s 
14-16 
14-15 
9 
17,5 
-50
0
S dagi 
qovushqoqligi, 
mm
2
/s 
- 
- 
35 
110-120 
Qotish harorati, 
0
S 
-20 
-25 
-50 
-25 
Ochiq tigelda 
alangalanish 
harorati, 
0
S 
180 
180 
160 
200 
Mexanik 
aralashmalar 
miqdori, % 
0,03 
0,01 
0,02 
Yo‘q 
OTP prisadkadagi 
oltingugurt 
miqdori 
1,2 
1,3 
- 
- 
LZ-619 yoki PZ-
23k prisadka, % 
1,9 
1,9 
- 
2,7-3,0 
Xlor miqdori, % 
- 
- 
2,8 
- 
OPI ni emirilishga 
qarshi xossasi, % 
- 
60 
80 
70 
R
S
 darajasi 
- 
36 
37 
37 
 
Umumiy  foydalanishda  ishlatiladigan  bu  moy  past  haroratlardagi  xossalari 
yaxshi  bo‘lmasada  ko‘proq  ishlatiladi.  Bir  xil  va  issiq  klimatik  zonalarda  TAp-15V 
moyini  hamma  fasllarda  ishlatish  mumkin.  TSp-14  moyi  –  40
0
C  da  ham  o‘zining 
xossalarini  saqlab  yaxshi  foyda  beradi.  7%  OTP  prisadkasi  mavjud  bo‘lgan  TS-10-
OTP  moyi  shimoliy  tumanlar  uchun  mo‘ljallangan.  Arktik  TSZp-9  moyini  9:1 
nisbatda  past  haroratda  qotuvchi  kam  qovushqoqli  moy  va  qoldiq  MS-20  moylari 
aralashmasiga  polimer,  yemirilishga  qarshi,  korroziyaga  qarshi,  ko‘pik  hosil 
bo‘lishiga qarshi umumiy  15% prisadkalar qo‘shish bilan tayyorlanadi. 
 
 
 

---

117 
 
15-mavzu. Turboreaktiv va aviastiya dvigatellar uchun moylar. 
 
Turbina  moylari 
Har  xil      turboagregatlarning  podshipniklarini  sovutish  va  moylash  uchun 
turbina  guruhidagi  moylar  qo‘llaniladi.  Bu  moylar  oksidlanishga  qarshi  kuchli 
bo‘lishi, bir – biriga ishqalanib ishlovchi detalarni yemirilishni va korroziyasini oldini 
olishi, ko‘pik  hosil qilmasligi  va suv bilan barqaror emulsiya  hosil qilmasligi  kerak. 
Turbina moylarini tayyorlash uchun yuqori qovushqoq indeksli alangalanish harorati 
yuqori va past haroratda qotuvchi chuqur tozalangan distillyat yoki qoldiq  moylardan 
foydalaniladi.  Turbina  qurilmalarining  takomillashishi  va  quvvatining  oshishi  bilan 
turbina  moylarining  ish  sharoiti  og‘irlashadi.  Shuning  uchun  zamonaviy  turbina 
moylarining  ekspluatatsion  xossalarini  yaxshilash  maqsadida  unga  prisadkalar 
kompozitsiyasi qo‘shiladi. 
Turbina moylarining muhim ko‘rsatgichlaridan biri yuqori haroratlarda oksidlanishga 
qarshi  yuqori  barqarorligidir.  Moylarning  ajralib  turadigan  xossalaridan  biri  bu  ular 
tarkibida mexanik aralashmalarning umuman yo‘qligidir. 
Ba’zi turbina moylari xarakteristikasi  
Jadval №27 
 
Tp-22 
Tp-46 
50
0
S dagi qovushqoqligi, mm
2
/s 
20-23 
44-48 
Qovushqoqlik indeksi 
90 
85 
Kislota soni, mgkon/2 
0,05 
0,05 
Zolligi , % 
0,005 
0,005 
Ochiq tigelda alangalanish harorati, 
0
S 
186 
195 
Qotish harorati, 
0
S 
-15 
-10 
Oksidlanishga qarshi barqarorligi cho‘kma 
miqdori, % 
0,005 
0,008 
Oksidlanishdan so‘ng kislota soni, mgkon/2 
0,1 
0,7 
Deemulsatsiya soni, min 
5 
5 
 

---

118