Насослар ва насос станциялари

Uzatish va naporlarning yig‘ma grafiklari - nasos turini, katologlarda keltirilganlaridan dastavval tanlash uchun mo‘ljallangan

V

Vakuum nasos - ba’zi rezervuarda bosimni kamaytirish qobiliyatiga ega bo‘lgan apparatdir.
Val - aylanish momentini uzatuvchi va boshqa detallarning aylanish holatini saqlab beruvchi nasos qismi.
Vertikal nasos - ishchi g‘ildirak o‘qi vertikal o‘rnatilgan apparatdir.
VK turdagi uyurmali nasoslar - suv, neytral, zaxarlangan, yong‘in va portlash xavfi mavjud bo‘lgan, shuningdek kimyoviy faol suyuqliklarni uzatish uchun mo‘ljallangan. Bunda suyuqlik xarorati t = - 40 ⁰C - + 85 ⁰C gacha, tarkibida qattiq moddalar kattaligi 0.05 mm, xossasi 0.01 % gacha bo‘lishi shart. Uyurmali nasoslar afzalliklari: o‘zi so‘rib olish qobiliyatiga ega (ayniqsa VKS turdagi havo qalpoqli nasoslar). Nasosni har ishga tushurganda suv bilan to‘ldirish xojati yo‘q. Kamchiliklari: nisbatan FIK ni pastligi (18-40 %) ishchi qismlarni tez ishdan chiqishi. Tez qotib qoladigan suyuqliklarni uzatish uchun VKO turdagi (isitish kamerali) nasoslar ishlab chiqiladi. Ularda isitish kamerani tashkil etuvchi qobiqning tashqi qopqog‘ida joylashgan qo‘shimcha isitish qopqog‘i o‘rnatiladi. Isitish qopqog‘iga bosim 5 kG/sm3 gacha bo‘lgan bug‘ o‘tkazgich o‘rnatiladi. Uzatilayotgan suyuqliklarning turiga qarab nasoslar quyidagi materiallardan ishlanadi: A ishlanishi: qobiq, qopqoq, haydash qalpog‘i – cho‘yan, ishchi
g‘ildirak – pulat; B ishlanishi: ichki detallari – bronza; K ishlanishi: ichki detallari
– pulat; AB ishlanishi: ichki detallari – cho‘yan, bronza.

X

Xajmiy nasoslar - Xajmiy nasoslarga quyidagi ishchi organi bilan ajralib turadigan nasoslar kiradi: ilgarilma-qaytma, qanotli va rotorli nasoslar kiradi.

MUNDARIJA

So’z boshi 3
Kirish 5

1. 
   bob.Nasoslar to’g’risida umumiy ma’lumotlar 13
   
   1. 
      Nasoslarning tasniflanishi va qo’llanish sohalari 13
      
   2. 
      Hajmiy nasoslar 14
      
   3. 
      Dinamik nasoslar 22
      
2. 
   bob.Markazdan qochma nasoslar, nasos agregatlari va nasos uskunalarining xususiyatlari 32
   
   1. 
      Markazdan qochma nasoslar, nasos agregatlari va nasos uskunalarining parametrlari 32
      
   2. 
      Markazdan qochma nasoslarning tuzilishi va ishlash tamoyili 41
      
   3. 
      Markazdan qochma nasoslarning asosiy konstruktiv elementlari 42
      
      1. 
         Podvodlar 42
         
      2. 
         Ishchi g‘ildiraklari 43
         
      3. 
         Otvodlar 45
         
      4. 
         Zichlanmalar 47
         
      5. 
         Podshipniklar 55
         
   4. 
      Markazdan qochma nasos agregatlari va nasos uskunalari ishini muvofiqlashtirish 56
      
   5. 
      Markazdan qochma nasoslar va nasos uskunalarida kavitatsiya 63
      
      1. 
         Kavitasiya va uning kelib chiqish sabablari haqida umumiy ma’lumotlar 63
         
      2. 
         Kavitasiya ta’siri oqibatlari va ularni kamaytirish 65
         
      3. 
         Kavitatsion ta’sirlarni baholash uchun ko‘rsatkichlar 68
         
3. 
   bob.Nasos stansiyalari 74
   
   1. 
      Suv ta’minot tizimlari nasos stansiyalarini texnologik loyihalashtirish 74
      
      1. 
         Suv ta’minot tizimlarining turlari 74
         
      2. 
         Suv ta’minot tizimlaridagi nasos stansiyalari nima uchun mo‘ljallangan 76
         
      3. 
         Suv ta’minoti tizimlaridagi nasos stansiyalarining ishonchlilik toifalari 77
         
   2. 
      Suv ta’minoti tizimlari nasos stansiyalarining texnologik parametrlarini aniqlash 82
      
      1. 
         Birinchi ko‘tarish nasos stansiyalarining uzatilishi va to‘liq damini aniqlash
         

................................................................................................................................. 82
3.2.2.II ko‘tarish nasos stansiyalari suv uzatishi va to‘liq damini aniqlash 86

3. 
   Suv ta’minoti tizimlari nasos stansiyalari uchun ishchi va rezerv nasos agregatlarining sonini tanlash 92
   
4. 
   Suv ta’minot tizimlarining nasos stansiyalari uchun nasos agregatlarini o‘rnatish usulini tanlash 94
   
5. 
   Suv ta’minot tizimlari nasos stansiyalari uchun so‘ruvchi va dam o‘tkazgichlari va quvurlari hisobi va ularni konstruksiyalash 98
   
6. 
   Suv ta’minoti nasos stansiyalarining binolari, inshootlari va uskunalarini komponovkalash 103
   
   1. 
      Suv ta’minoti tizimlari nasos stansiyalari uchun hajmli-rejalashtirish echimlari 103
      
   2. 
      Suv ta’minoti tizimlari nasos stansiyalarida nasos agregatlari va yordamchi uskunalarni joylashtirish 105
      
   3. 
      Ko‘tarish-transport uskunalarini tanlash 107
      
   4. 
      To‘sqich armaturasini joylashtirish 109
      
   5. 
      To‘sqich armaturani tanlash 109
      
   6. 
      Teskari klapanlarni joylashtirish 110
      
   7. 
      Montaj qo‘yilmalarini joylashtirish 112
      
   8. 
      Sarf o‘lchagich-hisoblagichlarni joylashtirish 113
      
   9. 
      Uskunalar va armaturaga xizmat ko‘rsatish joylarini tashkillashtirish 115
      
   10. 
       Quvurlarni montaj qilish 116
       
   11. 
       Yig‘uv (drenaj) o‘rachalarini jihozlash 117
       
7. 
   Yer osti manbaalaridan suv oluvchi nasos stansiyalari 118
   
   1. 
      Yer osti manbaalaridan suv oluvchi nasos stansiyalarining uzatish suv sarfini aniqlash 122
      
   2. 
      Yer osti manbaalaridan suv oluvchi nasos stansiyalari nasoslarining siquvini aniqlash 124
      
1. 
   bob. Suv ketkazish tizimlari nasos stansiyalarini texnologik loyihalashtirish 138
   
   1. 
      Shaharlar va sanoat korxonalari suv ketkazish tizimlari nasos stansiyalari mo‘ljallangan maqsadlar 138
      
   2. 
      Suv ketkazish tizimlaridagi nasos stansiyalarining ishonchlilik toifalari 138
      
   3. 
      Suv ketkazish tizimlari nasos stansiyalari uchun ishchi va rezerv nasos agregatlarining sonini tanlash 139
      
   4. 
      Suv ketkazish tizimlarining nasos stansiyalari uchun nasos agregatlarini o‘rnatish usulini tanlash 141
      
   5. 
      Suv ketkazish tizimlari nasos stansiyalari uchun so‘ruvchi va dam quvurlari hamda suv o‘tkazgichlar hisobi va ularni konstruksiyalash 142
      
   6. 
      Suv ketkazish tizimlari nasos stansiyalarining binolari, inshootlari va uskunalarini komponovkalash 147
      
      1. 
         Suv ketkazish tizimlari nasos stansiyalari uchun hajmiy-rejalashtirish echimlari 147
         
      2. 
         Suv ketkazish tizimlari nasos stansiyalarida nasos agregatlari, ko‘makchi uskunalar, armatura va quvurlarning o‘rnatilishi 148
         
      3. 
         Oqova suvlari uchun qabul rezevuarlarini texnologik uskunalar bilan jihozlash 149
         
   7. 
      Maishiy oqova suvlar nasos stansiyalarini texnologik loyihalashtirish 156
      
      1. 
         Maishiy oqova suvlar nasos stansiyalarining uzatishi va to‘liq damini aniqlash 156
         
      2. 
         Maishiy oqova suvlar nasos stansiyalari binolarini komponovkalash 159
         
      3. 
         Maishiy oqova suvlar nasos stansiyalarida ko‘makchi uskunalarni joylashtirish 163
         
   8. 
      Oqova suvlarni haydash uchun mo‘ljallangan kichik hajmdagi nasos stansiyalarining tuzilish xususiyatlari 164
      
2. 
   bob. Markazdan qochma nasoslarni hioblashga doir masalalar 166
   
   1. 
      Markazdan qochma nasos parametrlari va tavsifi. O‘tkazish quvurlar tavsifi. Nasos agregatini ish rejimini belgilash 166
      
   2. 
      Markazdan qochma nasoslarning parallel ishlashi 204
      
   3. 
      Markazdan qochma nasoslarning oldinma–ketin ishlashi 240
      
   4. 
      Markazdan qochma nasoslar ishini muvofiqlashtirish 258
      
3. 
   bob. Hisob-chizma ishini mustaqil bajarish uchun misol 282
   
4. 
   bob. Nasos stantsiyalarini hisoblash va loyihalash uchun misol 304
   

Adabiyotlar 340
ILOVALAR 343
GLOSSARIY 353