Mundarija kirish I bob. O‘zbekiston respublikasi buxgalteriya hisobining milliy standarti (22-son bhms) «Chet el valyutasida ifodalangan aktivlar va majburiyatlarning hisobi»

2.2. Offsetting (moddalarning o‘zaro hisobga olinishi)
46. Aktivlar va passivlar o‘rtasida o‘zaro hisobga olinishi bo‘lmasligi kerak, boshqa BHMSlarda ko‘zda tutilgan hollar bundan mustasno.
47. Daromadlar va xarajatlar moddalari o‘zaro hisobga olinishi mumkin emas, faqat quyidagi hollar bundan mustasno:
47.1. BHMS buni talab qiladi yoki ruxsat etadi;
47.2. Foyda, zararlar, shuningdek bunday operatsiyalar va hodisalar bilan bog‘liq xarajatlar yakka holda ham, jamlangan holda ham muhim emas. Ularning taqdim etilishi operatsiyalarning yoki bir xildagi bitimlar guruhining mohiyatini eng yaxshi tarzda aks ettirsa, bunday summalar umumlashtirilishi va netto-asosda taqdim etilishi kerak.
48. Agar daromadlar va xarajatlar o‘zaro hisobga olingan bo‘lsa, shunga qaramay xo‘jalik yurituvchi sub’ekt muhimlik prinsipiga asoslanib, moliyaviy hisobotlarga izohlarda bu miqdorlarni ochib ko‘rsatish ehtiyojini qarab chiqishi kerak. Masalan, agar buxgalteriya balansida debitorlik qarzlarini «Xaridorlar va buyurtmachilar bilan hisob-kitoblar» moddasida tashkil etilgan zaxiralarni dargumon qarzlardan chiqarib tashlab aks ettirish ko‘zda tutilgan bo‘lsa. Lekin tushuntirish xatida debitorlik qarzi summasi ham, dargumon qarzlar bo‘yicha tashkil etilgan zaxiralar summasi ham alohida ko‘rsatiladi.
Xolislik
49. Moliyaviy hisobot sub’ektning moliyaviy holatini, faoliyatining moliyaviy natijalarini va pul mablag‘larining harakatini xolisona ko‘rsatishi kerak.
Xolislik prinsipiga erishish uchun har bir xo‘jalik yurituvchi sub’ekt buxgalteriya hisobini yuritish va moliyaviy hisobot tuzishda BHMS va buxgalteriya hisobi asosiy prinsiplarini qo‘llashga majbur.
50. Faoliyatning xilma-xil turlari bo‘yicha yangiliklarni joriy etishning tezligi hali bu bo‘yicha BHMS ishlab chiqilmagan operatsiyalar va vaziyatlarga olib kelishi mumkin. Bunday holatlarda moliyaviy hisobotning xolisligiga xo‘jalik yurituvchi sub’ekt tomonidan mazkur standartga muvofiq mustaqil ishlab chiqilishi kerak bo‘lgan hisob siyosatini tanlash va qo‘llanish yo‘li bilan erishiladi.