Muhandislik geologik tadqiqotlar

U 
UYG’UNLIK - tuproq zarralarining harakatchanlik darajasi yoki har xil 
namlikdagi tashqi mexanik stresslarga qarshilik. 
 

---

283 
Y 
YER KO’CHKISI - bu yer massalarining qiyalik bo’ylab tortishish kuchi ostida 
harakatlanishi va ko’p hollarda yer usti va yer osti suvlari faoliyati bilan bog’liq. 
Suruluvchi massa, ko’chki tanasi deb ataladi va pastga qarab harakatlanadigan sirt 
suzuvchi sirt yoki siljish yuzasi deb ataladi. 
YUMSHATUVCHI TOG’ JINSLARI - namlanish paytida tog’ jinslarining 
ko’rinmasdan yo’qolish alomatlari. 
Z 
ZILZILALARNI RAYONLASHTIRISH XARITALARI - bu turli nuqtalarning 
zilzilalari bo’lgan hududlar (zonalar) xaritalar. 
ZILZILAGA QARSHI TUZILMALAR - bu zilzilaga bardosh beradigan maxsus 
tuzilmalar. 
O’ 
O’PIRILISH - tog’ jinslari massasining qiyalikdan (tabiiy va sun’iy) to’satdan 
ajralishi, ularning tez aylanishi, pastga tushishi va maydalanishi bilan pastga 
tushishi. 
G’ 
G’OVAKLIK -
tog’ jinslari hajm birligidagi barcha bo’shliqlarning umumiy hajmi. 
Miqdor jihatdan tuproq hajmining ulushi sifatida ifodalanadi. 
G’OR - bu yer qobig’ining qalinligidagi, qisman suv bilan to’ldirilgan, atmosfera 
suvlari bilan unga kirgan kalkerli tuflar yoki qoldiqlardan iborat ulkan bo’shliq. 
G’OVAKLIK KOEFFITSIENTI - bo’shliqlar hajmining birlik fraktsiyalarida 
ifodalangan qattiq fazaning hajmiga nisbati. 
CH 
CHO’KISH - bu pasttekislik va qaymoqsimon shaklda paydo bo’ladigan 
pasttekislik va pasttekislikli qumoqlarning deformatsiyasi. Ular namlash paytida 
tuproqning siqilishi natijasida paydo bo’ladi. 
CHO’KINDI TO’PLANISHI - loy va loysiz tuproqlarga xos bo’lgan hodisa 
bo’lib, tuproqning og’irligi ostida yoki o’z vaznining umumiy bosimida va 
strukturaning og’irligida suvning tuproq strukturasiga ta’siri bilan bog’liq. 

---

284